ภาวะความดันโลหิตต่ำ
ภาวะความดันโลหิตต่ำ คือภาวะที่ความดันโลหิตต่ำกว่า 90/60 ผู้ที่มีความดันโลหิตต่ำอาจมีอาการวิงเวียนศีรษะและเป็นลม ซึ่งอาจเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ เช่น การขาดน้ำหรือความผิดปกติที่ร้ายแรงอื่น ๆ การค้นหาต้นตอสาเหตุของภาวะความดันโลหิตต่ำเป็นสิ่งจำเป็นสำคัญต่อการรักษา
อาการ
ผู้ที่มีความดันโลหิคต่ำอาจมีอาการดังต่อไปนี้
- เวียนศีรษะ
- เป็นลม
- คลื่นไส้
- เหนื่อยล้า
- มองเห็นภาพซ้อน
- ขาดสมาธิ
ภาวะความดันโลหิตต่ำอาจทำให้เกิดภาวะช็อกได้หากภาวะดังกล่าวมีความรุนแรง สัญญาณและอาการของภาวะช็อกอาจรวมถึง
- อ่อนแรง
- ชีพจรเต้นเร็ว
- เกิดความสับสน
- ผิวเย็น ชื้น และซีด
- หายใจเร็ว
เมื่อไหร่จึงควรพบแพทย์
ขอความช่วยเหลือทางการแพทย์ฉุกเฉินทันทีหากเกิดภาวะช็อก ทั้งนี้ควรพบแพทย์หากมีสัญญาณหรืออาการของความดันโลหิตต่ำ เนื่องจากอาจเกี่ยวข้องกับปัญหาทางการแพทย์ที่ร้ายแรงอื่น ๆ โดนอาจทำการจดบันทึกอาการโดยเฉพาะอย่างยิ่งเวลาที่เกิดขึ้นและสิ่งที่คุณกำลังทำอยู่ในขณะนั้น
สาเหตุ
ความดันโลหิตขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายประการ ได้แก่
- จังหวะการหายใจ
- ระดับความเครียด
- ท่าทางและการจัดตำแหน่งของร่างกาย
- ภาวะของร่างกาย
- การรับประทานยาบางชนิด
- อาหาร
- ช่วงเวลาในแต่ละวัน
มีหลายปัจจัยที่ทำให้ความดันโลหิตลดลงรวมถึงสภาวะทางการแพทย์ เช่น
- ภาวะขาดน้ำ
- การตั้งครรภ์
- ปัญหาเกี่ยวกับหัวใจ
- ปัญหาต่อมไร้ท่อ
- การสูญเสียเลือด
- ภาวะโลหิตเป็นพิษหรือการติดเชื้อรุนแรง
- อาการแพ้อย่างรุนแรง
- ขาดสารอาหาร
นอกเหนือจากเงื่อนไขทางการแพทย์เหล่านี้ ความดันโลหิตต่ำอาจเป็นผลข้างเคียงของยาบางชนิด เช่น
- ยาขับปัสสาวะ
- Alpha blockers
- Beta blockers
- ยาสำหรับโรคพาร์กินสัน
- ยาต้านซึมเศร้าบางประเภท
- ยาสำหรับอาการหย่อนสมรรถภาพทางเพศ
ความดันโลหิตต่ำอาจเกิดจากปัจจัยอื่น ๆ โดยแบ่งออกเป็นหลายประเภทขึ้นอยู่กับสาเหตุและปัจจัยอื่น ๆ อาจรวมถึง
- ภาวะความดันโลหิตต่ำหรือตกจากการเปลี่ยนท่า
ภาวะความดันโลหิตลดลงอย่างกะทันหันนี้เกิดขึ้นเมื่อคุณยืนขึ้นหลังจากนอนราบหรือจากท่านั่ง ซึ่งอาจเกิดขึ้นในคนที่มีปัจจัยดังต่อไปนี้
-
- ผู้สูงอายุ
- ภาวะขาดน้ำ
- นอนพักเป็นเวลานาน
- การตั้งครรภ์
- โรคเบาหวาน
- ปัญหาเกี่ยวกับหัวใจ
- บาดแผลไฟไหม้
- ความร้อนมากเกินไป
- เส้นเลือดขอดขนาดใหญ่
- ความผิดปกติทางระบบประสาทบางอย่าง
- ความดันโลหิตต่ำหลังรับประทานอาหารมื้อใหญ่
ความดันเลือดต่ำประเภทนี้มักเกิดขึ้นประมาณหนึ่งถึงสองชั่วโมงหลังรับประทานอาหาร ผู้ที่มีความดันโลหิตต่ำหลังประเภทนี้อาจมีอาการวิงเวียนศีรษะ เป็นลม และหกล้ม ซึ่งมักเกิดขึ้นในผู้มีปัจจัยดังต่อไปนี้
-
- ผู้สูงอายุ
- ภาวะความดันโลหิตสูง
- ความผิดปกติของระบบประสาท เช่น โรคพาร์คินสัน
เพื่อหลีกเลี่ยงภาวะนี้คุณอาจรับประทานอาหารมื้อเล็ก ๆ และหลียกเลี่ยงอาหารจำพวกคาร์โบไฮเดรต การดื่มน้ำมากขึ้นและหลีกเลี่ยงแอลกอฮอล์ถือเป็นประโยชน์ในการลดอาการได้
ภาวะความดันโลหิตต่ำจากระบบประสาทอัตโนมัติ
ความดันโลหิตต่ำชนิดนี้เกิดขึ้นหลังจากการยืนเป็นเวลานาน ซึ่งเกิดขึ้นได้ทั้งกับผู้ใหญ่และเด็ก การสื่อสารที่ไม่ถูกต้องระหว่างหัวใจและสมองถือเป็นสาเหตุของภาวะนี้
- ภาวะความดันโลหิตต่ำจากความผิดปกติจากหลายระบบ
ความเสียหายต่อระบบประสาททำให้ความดันโลหิตลดลง ความดันเลือดต่ำชนิดนี้เรียกอีกอย่างว่า Shy-Drager syndrome อาการของความดันโลหิตต่ำที่หายากนี้มีลักษณะอาการที่คล้ายกับโรคพาร์กินสัน (Parkinson Disease) ซึ่งก่อให้เกิดความเสียหายต่อระบบประสาทอัตโนมัติ ระบบที่ทำหน้าที่ในการควบคุมการทำงาน เช่น ความดันโลหิต อัตราการเต้นของหัวใจ การหายใจ และการย่อยอาหาร ผู้ที่มีความดันเลือดต่ำประเภทนี้อาจมีความดันโลหิตสูงขณะนอนราบร่วมด้วย
ปัจจัยเสี่ยง
ความดันโลหิตต่ำสามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน ความเสี่ยงของภาวะนี้อาจเพิ่มขึ้นด้วยปัจจัยบางอย่าง ได้แก่
- อายุ โดยเฉพาะในผู้ใหญ่ที่มีอายุมากกว่า 65 ปี
- การใช้ยาบางชนิด เช่น ยาสำหรับความดันโลหิตสูง
- โรคบางอย่าง รวมถึงปัญหาเกี่ยวกับหัวใจและปัญหาต่อมไร้ท่อ เช่น เบาหวาน
ภาวะแทรกซ้อนของภาวะความดันโลหิตต่ำ
ภาวะความดันโลหิตต่ำอาจนำไปสู่อุบัติเหตุเล็กน้อยจนถึงปัญหาทางการแพทย์ที่ร้ายแรง ผู้ที่มีความดันโลหิคต่ำอาจมีความเสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุบางอย่างได้ง่าย เช่น การหกล้มเนื่องจากอาการวิงเวียนศีรษะ อ่อนแรง และเป็นลม ภาวะความดันโลหิตต่ำที่รุนแรงอาจทำให้ขาดออกซิเจนซึ่งอาจนำไปสู่ความเสียหายต่อหัวใจและสมอง
การวินิจฉัยภาวะความดันโลหิตต่ำ
แพทย์อาจตรวจสอบปัญหาทางการแพทย์ของคุณก่อนทำการตรวจร่างกายและวัดความดันโลหิต โดยอาจต้องทำการทดสอบบางอย่างร่วมด้วย เช่น
- การตรวจเลือด เพื่อตรวจสอบสภาพของร่างกายทั้งหมดและหาสาเหตุของภาวะความดันโลหิตต่ำ เช่น น้ำตาลในเลือดสูง เบาหวาน หรือโลหิตจาง
- การตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ (ECG) เพื่อค้นหาปัญหาเกี่ยวกับหัวใจที่อาจทำให้เกิดภาวะความดันโลหิตต่ำ
- การตรวจหัวใจด้วยเตียงปรับระดับ เพื่อประเมินปฏิกิริยาของร่างกายต่อการเปลี่ยนแปลงท่าทางและตำแหน่ง
การรักษาภาวะความดันโลหิตต่ำ
การรักษาภาวะความดันโลหิตต่ำขึ้นอยู่กับสาเหตุ ประเภท และความรุนแรงของภาวะ ผู้ที่มีอาการไม่รุนแรงอาจไม่จำเป็นต้องรับการรักษา ทั้งนี้เพื่อเพิ่มความดันโลหิตและเพื่อลดสัญญาณและอาการของภาวะความดันเลือดต่ำที่รุนแรง อาจต้องได้รับการรักษาบางอย่าง เช่น
- การบริโภคเกลือมากขึ้น
- การดื่มน้ำมากขึ้น
- การสวมถุงน่องชนิดแกรดูเอ็ดคอมเพรสชั่น (compression stockings) หรือถุงน่องป้องกันลิ่มเลือด
- การใช้ยา
การเตรียมการก่อนการพบแพทย์
ก่อนการนัดหมายคุณควรตระหนักถึงข้อจำกัดก่อนการนัดหมาย และเตรียมข้อมูลบางอย่าง เช่น
- อาการที่เกิดขึ้น
- ข้อมูลส่วนบุคคลที่สำคัญของคุณ
- ยาทั้งหมดที่คุณกำลังใช้อยู่
- คำถามที่คุณต้องการถามแพทย์
ในระหว่างการปรึกษา แพทย์อาจถามคำถามบางอย่างรวมถึงข้อมูล เช่น
- จุดเริ่มต้นของอาการ
- อาการนั้นเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องหรือเป็นครั้งคราว
- ความรุนแรงของอาการ
- สิ่งที่ทำให้อาการดีขึ้นหรือแย่ลง
- ประวัติสมาชิกในครอบครัวของคุณที่เกี่ยวข้องกับโรคหัวใจ
