เยื่อบุตาอักเสบจากภูมิแพ้ (ภูมิแพ้ขึ้นตาในผู้ใหญ่)
โรคเยื่อบุตาอักเสบจากภูมิแพ้ หรือโรคภูมิแพ้ขึ้นตา เกิดจากการที่เยื่อบุตาหรือเยื่อหุ้มเซลล์ของลูกตาไปสัมผัสสารก่อภูมิแพ้ เช่น ไรฝุ่น เกสรดอกไม้ หรือสปอร์เชื้อรา ทำให้เกิดอาการตาแดง คัน น้ำตาไหล
ประเภทของโรคเยื่อบุตาอักเสบจากภูมิแพ้ หรือภูมิแพ้ขึ้นตา
- ภูมิแพ้ขึ้นตาอย่างเฉียบพลัน: เกิดจากการสัมผัสกับสารก่อภูมิแพ้ อย่างเช่น ขนแมว โดยดวงตาจะแดงมาก คัน มีน้ำตาไหล และบวม แต่อาการมักหายไปได้เองภายใน 24 ชั่วโมงหลังไม่สัมผัสกับสารก่อภูมิแพ้แล้ว
- ภูมิแพ้ขึ้นตาตามฤดูกาล: ภูมิแพ้ประเภทนี้มักไม่ก่อให้เกิดอาการรุนแรงแต่อาการอยู่นาน โดยเฉพาะในช่วงไข้ละอองฟาง
- ภูมิแพ้ขึ้นตาตลอดทั้งปี: อาการของโรคภูมิแพ้ขึ้นตาตลอดทั้งปีมักเกิดจากสารภูมิแพ้ที่พบในบ้านหรืออาคาร เช่น ไรฝุ่น ขนสัตว์ และเชื้อรา
อาการภูมิแพ้ขึ้นตา
- น้ำตาไหล มีอาการคัน บวม แดงในตา
- รู้สึกปวดแสบปวดร้อนหรือเหมือนมีกรวดในตา
- ตาแพ้แสง
สาเหตุที่ทำให้เกิดภูมิแพ้ขึ้นตา
โรคเยื่อบุตาอักเสบจากภูมิแพ้หรือภูมิแพ้ขึ้นตาเกิดจากการที่กลไกการป้องกันตัวของร่างกายตอบสนองต่อภัยคุกคาม จึงกระตุ้นร่างกายให้หลั่งฮีสตามีนเพื่อต่อสู้กับสารแปลกปลอม อย่างเช่น
- ฝุ่นภายในบ้าน
- ละอองเกสารจากต้นไม้หรือหญ้า
- สปอร์เชื้อรา
- ขนสัตว์
- กลิ่นสารเคมีภายในบ้าน เช่น น้ำหอมหรือผงซักฟอก
การตรวจวินิจฉัยโรคเยื่อบุตาอักเสบจากภูมิแพ้
- การซักประวัติและตรวจตา
แพทย์จะทำการซักประวัติภูมิแพ้ที่เคยเป็น พร้อมทั้งตรวจตา หากพบสัญญาณของโรคเยื่อบุตาอักเสบจากภูมิแพ้ แพทย์อาจให้เข้ารับการตรวจเพิ่มเติม - การทดสอบภูมิแพ้ โดยการสะกิดผิวหนัง
เพื่อตรวจดูว่าแพ้สารก่อภูมิแพ้ตัวใดอยู่ - การตรวจเลือด
เพื่อตรวจดูว่าร่างกายมีการสร้างแอนติบอดี้ขึ้นมาต่อสู้กับสารก่อภูมิแพ้ เช่น เชื้อราหรือฝุ่น หรือไม่ - การขูดเยื่อบุตา
วิธีตรวจแบบการขูดเยื่อบุตา เพื่อเก็บตัวอย่างเยื่อบุตาไปตรวจดูว่ามีเม็ดเลือดขาวชนิดอีโอซิโนฟิลสูงหรือไม่ ซึ่งหากมีเม็ดเลือดขาวชนิดนี้สูงจะบ่งบอกถึงอาการแพ้ได้
วิธีการรักษาโรคเยื่อบุตาอักเสบจากภูมิแพ้
การใช้ยา
ยาหยอดตาหลายชนิดสามารถช่วยจัดการอาการโรคเยื่อบุตาอักเสบจากภูมิแพ้หรือภูมิแพ้ขึ้นตาได้ เช่น
- ยาหยอดตาต้านฮีสตามีนเพื่อช่วยลดและยับยั้งการผลิตฮีสตามีนของร่างกาย
- ยาหยอดตาต้านภูมิแพ้ที่แพทย์สั่ง เช่น ยา Olopatadine, Ketotifen, Epinastine ซึ่งช่วยบรรเทาอาการแพ้
- ยาหยอดตาต้านการอักเสบ
- ยาหยอดตาที่ช่วยทำให้หลอดเลือดฝอยในตาหดตัว ลดอาการตาแดง
- ยาหยอดตาที่มีส่วนประกอบของสเตียรอยด์เพื่อช่วยบรรเทาอาการอักเสบ
ก่อนใช้ยาหยอดตาทุกครั้ง ควรปรึกษาแพทย์เพื่อการใช้ยาที่เหมาะสม
การดูแลตนเองที่บ้าน
- ไม่ขยี้ตาเพราะจะทำให้อาการแย่ลง
- ใช้น้ำตาเทียมล้างตาเพื่อบรรเทาอาการคัน
- ประคบเย็นที่ดวงตาเพื่อบรรเทาอาการอักเสบและระคายเคือง
- ป้องกันตัวเองจากละอองเกสรโดยการสวมหมวกหรือแว่นกันแดดเมื่อออกนอกบ้าน และอาบน้ำทำความสะอาดร่างกายเมื่อถึงบ้านเพื่อกำจัดสารก่อภูมิแพ้ที่อาจติดมาด้วย
- ล้างมือก่อนสัมผัสดวงตาทุกครั้ง
การป้องกันโรคภูมิแพ้ขึ้นตา
เพื่อป้องกันโรคเยื่อบุตาอักเสบจากภูมิแพ้ วิธีที่ได้ผลที่สุดคือการลดการสัมผัสกับสิ่งเร้าจากภายนอก ซึ่งแม้ว่าอาจจะทำได้ยากแต่มาตราการดังต่อไปนี้อาจสามารถช่วยได้
- ติดตั้งเครื่องฟอกอากาศ
- ใช้สบู่หรือผงซักฟอกแบบไม่มีน้ำหอม
- ทำความสะอาด ดูดฝุ่นภายในบ้านเพื่อลดการสะสมของสารก่อภูมิแพ้
- ลดการใช้พรม ตุ๊กตา ผ้าม่าน เฟอร์นิเจอร์ที่ทำจากผ้า เพราะเป็นแหล่งสะสมสารก่อภูมิแพ้
โรคเยื่อบุตาอักเสบจากภูมิแพ้กับโรคตาแดง
โรคเยื่อบุตาอักเสบจากภูมิแพ้เกิดจากการสัมผัสกับสารก่อภูมิแพ้ ทำให้เกิดอาการ เช่น อาการคันตา ตาแดง น้ำตาไหลในดวงตาทั้ง 2 ข้างพร้อมกัน การหลีกเลี่ยงการสัมผัสสารก่อภูมิแพ้จะช่วยป้องกันอาการแพ้ได้
โรคตาแดงเกิดจากการติดเชื้อไวรัส ซึ่งอาการมักเกิดขึ้นในตาเพียงข้างเดียวก่อน แล้วจึงแพร่ไปยังดวงตาอีกข้าง อาจทำให้เกิดอาการคันตารุนแรงและโรคตาแดงสามารถติดต่อกันได้ง่าย
