อาการกัดฟัน
เป็นอาการที่ผู้ป่วยขบกัดฟันเป็นประจําขณะที่ตื่นนอนอยู่หรือกำลังนอนหลับ ซึ่งภาวะดังกล่าวอาจทําให้ปวดบริเวณกราม ฟัน และข้อต่อขากรรไกร หากปล่อยทิ้งไว้โดยไม่ได้รับการรักษาอาจทําให้รู้สึกปวดศรีษะในตอนเช้าและฟันได้รับความเสียหายได้ การใส่เฝือกสบฟันสามารถช่วยลดอาการดังกล่าว และทำให้การนอนหลับมีคุณภาพดีขึ้น
ประเภทของอาการกัดฟัน
- การกัดฟันขณะที่ตื่นอยู่: จะเกิดขึ้นในช่วงกลางวันและมักเกี่ยวข้องกับปัญหาทางด้านอารมณ์ เช่นความเครียด ความโกรธ และความวิตกกังวล อาการกัดฟันประเภทนี้มักไม่ต้องได้รับการรักษา ผู้ป่วยเพียงแค่หมั่นสังเกตตัวเองและหยุดกัดฟัน การจัดการกับความเครียดสามารถช่วยลดของอาการกัดฟันได้
- การนอนกัดฟัน: เป็นอาการที่ผู้ป่วยกัดฟันขณะนอนหลับ ผู้ป่วยส่วนใหญ่มักไม่ทราบว่าตัวเองนอนกัดฟัน แต่อาจทราบจากคนที่นอนด้วยหรือรู้สึกปวดกรามและฟันเมื่อตื่นนอน จนทำให้ปวดศรีษะได้
อาการของการกัดฟัน
- กัดฟันมีเสียงดังขณะนอนหลับจนทำให้คนที่นอนข้าง ๆ ตื่น
- ฟันบิ่นและสึก
- ผิวฟันสึก รู้สึกเสียวฟัน
- ปวดกรามและใบหน้า
- ปวดหัว โดยเฉพาะในตอนเช้า
- ขากรรไกรค้าง
- ปวดหู
- นอนหลับไม่เพียงพอ
สาเหตุ
สาเหตุหลักของการกัดฟันใน ได้แก่
- ความเครียดและความวิตกกังวล
- พันธุกรรม
ปัจจัยเสี่ยง
- นิสัยส่วนตัว คนชอบที่ชอบการแข่งขัน มีความมุ่งมั่นมาก ๆ มักมีแนวโน้มที่จะมีอาการกัดฟัน
- ยา เช่น ยาต้านเศร้าเอสเอสอาร์ไอ (SSRI) ซึ่งเป็นยาคลายความวิตกกังวลประเภทหนึ่ง
- การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
- การดื่มเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนหรือกาแฟมากกว่า 6 แก้วต่อวัน
- การสูบบุหรี่
ผู้ที่สูบบุหรี่และดื่มแอลกอฮอล์จะมีความเสี่ยงสูงที่จะมีอาการกัดฟันมากกว่าคนอื่นถึง 2 เท่า
ภาวะแทรกซ้อน
- การสึกของฟัน
- ฟันหลุด
- ฟันบิ่นหรือฟันโยก
- ข้อต่อขากรรไกรผิดปกติและกล้ามเนื้อกรามและคอหดเกร็ง
- ใบหน้าเปลี่ยนไป
- ปวดหัว
- ปวดกราม
การตรวจวินิจฉัย
- การตรวจร่างกาย: แพทย์จะทำการตรวจกราม ฟัน และข้อต่อขากรรไกรเพื่อดูร่องรอยของอาการกัดฟัน
- การตรวจการนอนหลับ: ผู้ป่วยบางรายอาจต้องเข้ารับการตรวจการนอนหลับเพื่อทำการตรวจหาสาเหตุโดยละเอียด
การรักษา
- เฝือกสบฟัน เป็นอุปกรณ์ป้องกันไม่ให้ฟันและเหงือกได้รับบาดเจ็บ
หากสาเหตุของอาการกัดฟันเกิดจากความเครียด แพทย์อาจแนะนําให้ผู้ป่วย
- ออกกำลังกาย
- นั่งสมาธิ
- กายภาพบําบัด
- บำบัดทางความคิดและพฤติกรรม
การปรับเปลี่ยนการใช้ชีวิต
การเปลี่ยนพฤติกรรมสามารถช่วยลดอาการกัดฟันได้ เช่น
- หลีกเลี่ยงอุปนิสัยที่ทำให้ฟันสึก เช่น การขบเน้นฟัน (clenching)
- ลดการบริโภคคาเฟอีนและแอลกอฮอล์
- เลิกสูบบุหรี่
การป้องกัน
การตรวจสุขภาพฟันเป็นประจําอย่างน้อยปีละ 2 ครั้ง ทำให้ทันตแพทย์ได้ตรวจสุขภาพปากเพื่อหาร่องรอยของอาการกัดฟันตั้งแต่เนิ่น ๆ ซึ่งจะช่วยป้องกันความเสียหายในระยะยาวได้
