เมลาโทนิน เป็นฮอร์โมนที่จำเป็นต่อการนอนหลับ โดยสมองจะผลิตและหลั่งเมลาโทนินออกมาเมื่อไม่มีแสงหรือมีแสงน้อย ดังนั้นในเวลากลางคืนเมลาโทนินจะถูกผลิตออกมาเพื่อช่วยเริ่มต้นการนอนหลับ และลดลงเมื่อนอนหลับ หรือเมื่อมีแสงสว่าง นอกจากนี้ การผลิตเมลาโทนินจะลดน้อยลงเมื่อคนเรามีอายุมากขึ้น เป็นปัจจัยหนึ่งที่ทำให้ผู้สูงอายุหลับยากกว่าวัยเด็ก หรือวัยผู้ใหญ่
ในปัจจุบันมีการผลิตเมลาโทนินเป็นเม็ดหรือแคปซูลเพื่อช่วยบรรเทาอาการนอนไม่หลับ หรือปัญหาวงจรการหลับตื่นที่ผิดปกติ ดังต่อไปนี้
- ในผู้ที่มีปัญหาการนอนไม่หลับหรือใช้เวลานานกว่าจะผล็อยหลับ ทำให้ตื่นสาย รู้สึกไม่สดชื่น การรับประทานเมลาโทนินจะช่วยให้รู้สึกง่วงนอนเร็วขึ้น ยังไม่มีข้อบ่งชี้ชัดว่าการรับประทานเมลาโทนินจะช่วยในเรื่องคุณภาพและระยะเวลาของการนอน
- ลดอาการตื่นตัวจากอาการเจ็ตแล็ก เพื่อทำให้เข้านอนได้ตามเวลาปกติ
- ผู้พิการทางสายตาทั้งวัยเด็กและผู้ใหญ่ที่มีภาวะนอนไม่เป็นเวลา สามารถรับประทานเมลาโทนินเพื่อช่วยให้นอนหลับได้ดีขึ้น เนื่องจากผู้พิการทางสายตาไม่สามารถรับแสงได้ จึงทำให้วงจรการหลั่งเมลาโทนินภายในร่างกายทำงานไม่ปกติ
- ในเด็กที่มีความบกพร่องทางร่างกาย ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อการนอน การรับประทานเมลาโทนินจะช่วยให้รู้สึกง่วง ผล็อยหลับได้ง่ายขึ้น แต่การสร้างนิสัยการนอนที่ดีก็ถือเป็นขั้นตอนสำคัญที่จะช่วยให้ร่างกายปรับตัวพร้อมเข้านอนตามเวลา
- ในผู้ป่วยโรคอัลไซเมอร์ การรับประทานเมลาโทนินเพื่อช่วยให้สามารถหลับได้ อาจช่วยลดความสับสนเรื่องเวลา
- ในผู้ที่ต้องทำงานกะกลางคืน ปัจจุบันยังไม่มีหลักฐานยืนยันว่าการรับประทานเมลาโทนินจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการนอนในช่วงกลางวันได้
ก่อนเริ่มรับประทานเมลาโทนิน ควรปรึกษาแพทย์หรือกุมารแพทย์ทุกครั้ง
