ผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียม ขั้นตอน ข้อดี พักฟื้นกี่วัน

เลือกหัวข้อที่อ่าน

• การผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียม รักษาโรคอะไร
• ข้อบ่งชี้ การผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียม
• ผ่าตัดข้อสะโพกเทียม มีกี่แบบ
• ขั้นตอนการผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียมทั้งข้อ
• ผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียม พักฟื้นกี่วัน
• ข้อดีของการผ่าตัดเปลี่ยนสะโพกเทียม

ผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียม (Hip replacement)

ผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียม (Hip replacement) คือ การรักษาภาวะข้อสะโพกเสื่อมรุนแรง ด้วยวิธีการผ่าตัดนำข้อสะโพกเสื่อมออกและแทนที่ด้วยข้อสะโพกเทียม เพื่อรักษาอาการปวดสะโพกรุนแรง ข้อสะโพกติดขัด หรือเจ็บบริเวณโคนขาหนีบ จากสาเหตุโรคข้อสะโพกเสื่อม โรคหัวกระดูกสะโพกตาย หรือภาวะกระดูกต้นขาส่วนคอหัก การผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียม ช่วยบรรเทาอาการปวดสะโพก ปรับปรุงการเคลื่อนไหวร่างกาย ลุก นั่ง ยืน เดิน ให้ดีขึ้น ลดการพึ่งพา และช่วยให้สามารถกลับมาใช้ชีวิตประจำวันได้ตามปกติ

ทำไมต้องผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียม

โรคข้อสะโพกเสื่อมที่ไม่ได้รับการรักษา จะทวีความเจ็บปวดรุนแรงมากขึ้นเรื่อย ๆ โดยเฉพาะเมื่อเคลื่อนไหวร่างกาย ลุก ยืน เดิน หรือนั่ง ข้อสะโพกจะเริ่มติดแข็ง ยึดติด เคลื่อนไหวได้น้อยลง กล้ามเนื้อรอบข้อสะโพกอ่อนแรง สูญเสียความสามารถในการเดินและการก้าวขา ทรงตัวได้ไม่ดี เสี่ยงต่อการพลัด ตก หกล้ม และทำให้กระดูกบริเวณรอบข้อสะโพกหัก สะโพกผิดรูป และเสี่ยงพิการ

การผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียม เป็นหนึ่งในวิธีการรักษาโรคข้อสะโพกเสื่อมหรือบาดเจ็บรุนแรงที่มีประสิทธิภาพมากที่สุด ช่วยลดอาการปวดบริเวณข้อสะโพกและขาหนีบ ลดอาการข้อสะโพกติดขัด ลดความเสี่ยงพลัด ตก หกล้ม เพิ่มประสิทธิภาพการใช้งานข้อสะโพก และลดความเสี่ยงพิการ

การผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียม รักษาโรคอะไร

การผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียมสามารถรักษาโรค ดังต่อไปนี้

• โรคข้อสะโพกเสื่อม (Hip osteoarthritis) เกิดจากการเสื่อมตามวัยของข้อสะโพก ข้อสะโพกสึกกร่อน เยื่อหุ้มข้อ ผิวข้อ และเส้นเอ็นรอบ ๆ ข้อสะโพกเสื่อมสภาพ หรืออาจเกิดจากข้อสะโพกผิดรูปแต่กำเนิด ภาวะหัวและเบ้าสะโพกไม่พอดีกัน หัวสะโพกไม่กลมรับกับเบ้าสะโพก ทำให้มีการเคลื่อนไหวของข้อสะโพกผิดปกติ ข้อสะโพกติดขัด กระดูกอ่อนผิวข้อเสื่อม และทำให้มีอาการเจ็บข้อสะโพกอย่างมาก
• โรคหัวกระดูกสะโพกตาย (Osteonecrosis of the femoral head) เกิดจากการขาดเลือดไปเลี้ยงกระดูกหัวสะโพก ทำให้กระดูกหัวสะโพกตาย ยุบตัว และเกิดข้อสะโพกเสื่อมตามมา ทำให้ไม่สามารถเคลื่อนไหวร่างกายได้ตามปกติ และมีอาการเจ็บข้อสะโพกอย่างมาก
• ภาวะกระดูกต้นขาส่วนคอหัก (Femoral neck fracture) เกิดจากการที่ผู้ใหญ่หรือผู้สูงอายุที่มีภาวะกระดูกพรุนอยู่แล้ว ประสบอุบัติเหตุพลัด ตก หกล้ม หรือลื่นล้มจ้ำเบ้า สะโพกกระแทก กระดูกสะโพกหัก จนไม่สามารถขยับข้อสะโพกได้
• โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ (Rheumatoid arthritis) เกิดจากการอักเสบเรื้อรังของเยื่อบุผิวข้อสะโพกที่บริเวณกระดูกหัวสะโพกและเบ้าสะโพก ทำให้ข้อสะโพกเสื่อมและถูกทำลาย มีอาการปวดข้อสะโพกเรื้อรัง ปวดสะโพกตอนกลางคืนหรือตื่นนอนตอนเช้า หากปล่อยทิ้งไว้ ข้อสะโพกจะผุกร่อนและถูกทำลายลงไปเรื่อย ๆ จนทำให้กระดูกสะโพกผิดรูป และอาจทำให้พิการ

ข้อบ่งชี้ การผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียม

• ปวดสะโพกอย่างมาก ปวดสะโพกเรื้อรังไม่หาย ปวดรอบข้อสะโพก
• ปวดสะโพกร้าวลงต้นขา หน้าตัก หัวเข่า 
• ปวดตรงบริเวณขาหนีบ เจ็บตรงช่วงโคนขา
• ปวดข้อสะโพกตอนกลางคืน หรือตื่นนอนตอนเช้า
• ปวดเวลาเดิน หากปวดมากจะเดินลำบาก
• ปวดสะโพกโอดโอยทุกวัน รบกวนการใช้ชีวิตประจำวัน
• ขยับข้อสะโพกแล้วรู้สึกปวด ข้อสะโพกติดขัด
• เดินไม่คล่อง เดินลำบาก ทรงตัวได้ยาก
• เดินกะเผลก ลื่นล้ม หรือหกล้มบ่อย
• สะโพกผิดรูป รู้สึกขาสั้นยาวไม่เท่ากัน
• ผู้สูงอายุที่มีการหักเคลื่อนของข้อกระดูกสะโพก
• รักษาด้วยการทานยา ทำกายภาพบำบัด หรือฉีดยาแล้วไม่ดีขึ้น

โรคข้อสะโพกเสื่อม

การวินิจฉัยก่อนการผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียม

แพทย์จะวินิจฉัยภาวะข้อสะโพกเสื่อม โดยการซักประวัติเกี่ยวกับอาการปวดสะโพก เช่น ปวดตรงไหน ปวดเวลาไหน ปวดอย่างไร อาการปวดกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน ลุก นั่ง ยืน เดิน การเคลื่อนไหวของข้อสะโพก รวมถึงประวัติสุขภาพ ประวัติอุบัติเหตุ และประวัติการรักษาก่อนหน้า จากนั้นจึงทำการตรวจร่างกาย และตรวจทางรังสีวิทยาภาพถ่าย ดังนี้

• ตรวจร่างกาย (Physical examination) ใช้หลักการดู คลำ ขยับ วัด ตรวจดูโครงสร้างสะโพกและการเดินว่าเป็นปกติหรือไม่ คลำการเกร็งตัวของกล้ามเนื้อเพื่อหาความผิดปกติและจุดกดเจ็บ ตรวจการขยับ ตรวจข้อติดขัด การเหยียดและงอข้อสะโพก และวัดความยาวขา วัดมุมงอข้อสะโพก และประเมินการเดิน เป็นต้น
• การตรวจ Hip X-rays ตรวจดูโครงสร้างของข้อสะโพกทั้งหมด รวมทั้งหัวกระดูกสะโพก เบ้าสะโพก หรือกระดูกอ่อนผิวข้อ เพื่อหาสาเหตุอาการปวด บวม หรือเจ็บสะโพก ตรวจหากระดูกสะโพกหัก ข้ออักเสบรูมาตอยด์ กระดูกอักเสบจากการติดเชื้อ 
• การทำ MRI ตรวจดูโครงสร้างของกระดูกสะโพกแบบ 3 มิติ เพื่อให้เห็นรายละเอียดที่มีความคมชัดของกระดูกข้อสะโพกทั้งหมด โดยจะพิจารณาส่งตรวจในบางกรณีที่หาความผิดปกติที่อาจมองไม่เห็นจากการทำ x-rays เช่น หัวกระดูกสะโพกตาย กระดูกหักในบางตำแหน่ง ถุงน้ำข้างสะโพกอักเสบ หรือการติดเชื้อ

ผ่าตัดข้อสะโพกเทียม มีกี่แบบ

การผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียมหลัก ๆ มี 2 แบบ ได้แก่

1. การผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียมบางส่วน (Patial hip replacement) เป็นการผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเฉพาะส่วนหัวและคอสะโพก โดยไม่ได้มีการเปลี่ยนเบ้าสะโพก ซึ่งใช้ในการรักษากรณีกระดูกคอสะโพกหัก 
2. การผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียมทั้งข้อ (Total hip replacement) เป็นการผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกทั้งข้อ และแทนที่ด้วยข้อสะโพกเทียม ที่มีองค์ประกอบ 3 ส่วน คือ เบ้าสะโพกเทียม กระดูกหัวสะโพกเทียม และก้านสะโพกเทียม

ขั้นตอนการผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียมทั้งข้อ

การผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียมทั้งข้อ รพ. เมดพาร์ค ใช้มาตรฐานสากล (Gold standard) ในการผ่าตัด โดยคำนึงถึงความปลอดภัยและผลสำเร็จในการผ่าตัดเป็นสำคัญเพื่อให้บรรลุเป้าหมาย ช่วยบรรเทาอาการปวดข้อสะโพก เพิ่มประสิทธิภาพการใช้งานข้อสะโพก และปรับปรุงการเคลื่อนไหวร่างกายให้ดีขึ้น เพื่อช่วยให้ผู้รับการรักษากลับไปใช้ชีวิตประจำวันได้เร็วที่สุด 

การเตรียมตัวก่อนการผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียม

• แพทย์จะแนะนำให้บริหารร่างกายก่อนการผ่าตัด โดยการกระดกปลายเท้าเพื่อเพิ่มการไหลเวียนเลือด และป้องกันภาวะแทรกซ้อน
• งดการสูบบุหรี่หรือเลิกบุหรี่ ทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ และดื่มน้ำให้เพียงพอเพื่อป้องกันการขับถ่ายผิดปกติ
• 7 วันก่อนการผ่าตัด ผู้เข้ารับการผ่าตัดหยุดทานยาต้านการแข็งตัวของเกล็ดเลือด เช่น Aspirin หรือ Warfarin รวมถึงวิตามินและยาบำรุงบางชนิด ผู้ที่ทานยารักษาโรคประจำตัว หรือมีประวัติแพ้ยา ต้องแจ้งให้แพทย์ทราบ

ขั้นตอนการผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียมทั้งข้อ

• แพทย์บล็อกหลังและให้ยาสลบเพื่อระงับความรู้สึก และทำการผ่าตัดเปิดสะโพก เพื่อนำกระดูกหัวสะโพก คอกระดูกต้นขา และกระดูกอ่อนผิวข้อในเบ้าสะโพกเดิมที่เสื่อมสภาพหรือมีรอยโรคออก 
• แพทย์จะใส่เบ้าสะโพกเทียมและผิวเบ้าสะโพกเทียมที่ทำจากพลาสติกชนิดพิเศษลงในเบ้าสะโพกเดิม และใส่ก้านสะโพกเทียมและกระดูกหัวสะโพกเทียมหัวโลหะสังเคราะห์หรือหัวเซรามิกลงในโพรงกระดูกต้นขา เพื่อให้ทำหน้าที่แทนคอกระดูกต้นขา และกระดูกหัวสะโพกเดิม ตามแนวกระดูกอ้างอิงที่ได้จากภาพรังสีวินิจฉัย
• แพทย์ตรวจสอบตำแหน่งของข้อเทียม ความยาวขา และพิสัยการขยับไปมาของข้อสะโพกเทียม เพื่อให้มั่นใจถึงประสิทธิภาพการใช้งานของข้อสะโพกเทียม จากนั้นจึงทำการเย็บปิดแผล โดยการผ่าตัดจะใช้เวลาประมาณ 2 ชม.

หลังการผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียม

• แพทย์จะย้ายผู้เข้ารับการผ่าตัดไปยังห้องพักฟื้นเพื่อดูแล และติดตามอาการอย่างใกล้ชิดเพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อน
• แพทย์จะให้ผู้เข้ารับการผ่าตัดเริ่มทำกายภาพบำบัดฝึกการเคลื่อนไหวข้อสะโพกและขา ตั้งแต่วันแรกหลังการผ่าตัด
• ผู้เข้ารับการผ่าตัดสามารถฝึกเดินได้ตั้งแต่วันแรกหลังการผ่าตัด โดยสามารถลงน้ำหนักเดินได้เต็มที่และใช้ไม้เท้า หรือวอล์คเกอร์ช่วยเดิน

ผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียม พักฟื้นกี่วัน

หลังการผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียม 24 ชม. ผู้เข้ารับการผ่าตัดสามารถเดินได้โดยการใช้อุปกรณ์ช่วยเดิน และจะค่อย ๆ เดินได้เองโดยไม่ใช้อุปกรณ์ช่วยใน 2-3 สัปดาห์หลังการผ่าตัด สามารถขับรถและทำกิจกรรมที่ไม่หนักได้ภายใน 4-6 สัปดาห์ และจะค่อย ๆ ฟื้นตัวเต็มที่หลังการผ่าตัด 6-8 สัปดาห์ ทั้งนี้ ขึ้นอยู่กับอายุ ความแข็งแรงร่างกาย การฝึกเดิน การฝึกกล้ามเนื้อก่อนการผ่าตัด และการทำกายภาพบำบัดหลังการผ่าตัดตามที่แพทย์แนะนำ

ภาวะแทรกซ้อน การผ่าตัดเปลี่ยนสะโพกเทียม

ภาวะแทรกซ้อนทั่วไปจากการผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียม เช่น การติดเชื้อ ลิ่มเลือดอุดตันที่ขา ข้อสะโพกเทียมเคลื่อนหลุดออกจากตำแหน่ง กระดูกรอบข้อสะโพกเทียมหัก หรือข้อติดแข็ง อย่างไรก็ตาม ภาวะแทรกซ้อนเหล่านี้มีอัตราการเกิดต่ำมาก โดยทั่วไป การผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียม ถือเป็นการผ่าตัดที่มีประสิทธิภาพและมีความปลอดภัยสูง

อัตราความสำเร็จ การผ่าตัดเปลี่ยนสะโพกเทียม

การผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียม มีอัตราความสำเร็จหลังการผ่าตัดสูงมาก จากสถิติพบว่าร้อยละ 95 ของผู้ป่วยหลังผ่าตัดมีอาการปวดสะโพกที่ลดลงชัดเจน สามารถคลื่อนไหวร่างกาย ใช้งานข้อสะโพก และมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น รวมถึงสามารถทำกิจกรรมต่าง ๆ ได้มากขึ้น และจากผลการสำรวจ ผู้เข้ารับการผ่าตัดยังสามารถใช้งานข้อสะโพกได้ดีถึงร้อยละ 90-95 แม้ผ่าตัดไปแล้ว 10 ปี และยังสามารถใช้งานข้อสะโพกได้ดีอย่างต่อเนื่องที่ร้อยละ 80-85 หลังผ่าตัดไปแล้ว 20 ปี

ข้อดีของการผ่าตัดเปลี่ยนสะโพกเทียม

• บรรเทาอาการปวด การผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียม ช่วยให้เคลื่อนไหวร่างกายได้ดีขึ้น ช่วยลดและบรรเทาอาการปวดสะโพกได้เป็นอย่างดี
• อัตราความสำเร็จสูง การผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียมมีอัตราความสำเร็จสูงถึง 95% และมีภาวะแทรกซ้อนต่ำมาก
• เคลื่อนไหวร่างกายได้ดีขึ้น การผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียมช่วยให้สามารถลุก นั่ง ยืน เดินได้ดีขึ้น โดยไม่ต้องใช้เครื่องช่วยเดิน
• อายุการใช้งานยาวนาน ข้อสะโพกเทียมสามารถใช้งานได้ดีต่อเนื่องยาวนานถึง 20 ปี จนถึงตลอดชีวิต โดยไม่ต้องผ่าตัดซ้ำ
• คุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น การผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียมเพิ่มความแข็งแรงของร่างกาย ลดการพึ่งพา และช่วยให้มีคุณภาพชีวิตดีขึ้น

การผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียม รพ. เมดพาร์ค

ศูนย์ศัลยกรรมกระดูกและข้อ รพ. เมดพาร์ค กรุงเทพ ประเทศไทย นำโดยทีมศัลยแพทย์ออร์โธปิดิกส์ที่มีประสบการณ์สูงทั้งในระดับประเทศและต่างประเทศ มีความพร้อมในการตรวจวินิจฉัยและรักษาโรคข้อสะโพกเสื่อม ภาวะหัวกระดูกสะโพกตายจากการขาดเลือด หรือกระดูกสะโพกหักในผู้สูงอายุที่มีความยากซับซ้อน ด้วยการผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียมวัสดุมาตรฐาน FDA และเทคโนโลยีการแพทย์ที่ทันสมัย พร้อมด้วยห้องผ่าตัดมาตรฐานสากล ผสานเทคนิคการผ่าตัดขั้นสูงที่มีรวดเร็ว แม่นยำ และปลอดภัย ช่วยให้การรักษาเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด พร้อมทั้งให้การดูแลติดตามผลหลังการรักษาอย่างต่อเนื่อง เพื่อช่วยลดผลข้างเคียง ป้องกันภาวะแทรกซ้อน และช่วยให้ผู้รับการรักษามีคุณภาพชีวิตที่ดี ลดการพึ่งพา และสามารถทำกิจกรรมต่าง ๆ ได้อย่างเต็มที่