แก้วหูแตก (แก้วหูทะลุ)
แก้วหูหรือเยื่อแก้วหูของคนเราเป็นเนื้อเยื่อบาง ๆ กั้นระหว่างรูหูและหูชั้นกลาง เป็นอวัยวะสําคัญสําหรับการได้ยินของมนุษย์ และยังทําหน้าที่เป็นเกราะป้องกันน้ำ เชื้อโรค หรือสิ่งแปลกปลอมไม่ให้เข้าไปสู่หูชั้นกลาง หากแก้วหูแตกหรือทะลุ นั่นหมายความว่าเยื่อแก้วหูมีการฉีกขาดหรือเป็นรู ทำให้เสี่ยงต่อการสูญเสียการได้ยินและการติดเชื้อ ส่วนใหญ่แล้วอาการแก้วหูแตกหรือแก้วหูทะลุมักหายได้เอง เว้นในรายที่รุนแรงอาจจําเป็นต้องได้รับการผ่าตัด
อาการ แก้วหูแตก หรือแก้วหูทะลุ
- ปวดหู
- มีของเหลวออกจากหู
- มีเสียงในหู
- บ้านหมุน คลื่นไส้ อาเจียน
- สูญเสียการได้ยิน
ควรไปพบแพทย์เมื่อไร
หากมีอาการดังที่กล่าวมาแล้ว ควรนัดพบแพทย์เพื่อตรวจดูว่าเยื่อแก้วหูฉีกขาดหรือไม่
สาเหตุที่แก้วหูแตก หรือแก้วหูทะลุ
- การใส่สิ่งของแปลกปลอม เช่น ก้านสําลีเข้าไปในรูหูอาจทําให้แก้วหูทะลุได้
- การบาดเจ็บของหูชั้นในจากเสียงดัง เช่น เสียงยิงปืนหรือระเบิดอาจทําให้แก้วหูฉีกขาดได้
- หูชั้นกลางอักเสบจากของเหลวที่คั่งอยู่ภายในหู
- การบาดเจ็บจากแรงดัน เช่น การดำน้ำ
- การบาดเจ็บที่ศีรษะอย่างรุนแรง เช่น ฐานกะโหลกศีรษะร้าว
ภาวะแทรกซ้อน
- การสูญเสียการได้ยินอาจเกิดขึ้นได้ชั่วคราวจนกว่าการฉีกขาดของเยื่อแก้วหูจะหายเป็นปกติ ระดับความรุนแรงของการสูญเสียการได้ยินนั้นจะขึ้นอยู่กับขนาดและตําแหน่งเยื่อแก้วหูที่ขาด
- หูชั้นกลางอักเสบหรือการติดเชื้อแบคทีเรียในหูชั้นกลาง บางรายอาจมีติดเชื้อในหูชั้นกลางซ้ำ ๆ หรือเรื้อรัง นําไปสู่การสูญเสียการได้ยิน
- Cholesteatoma คือ ก้อนในหูชั้นกลาง เกิดจากการที่มีเซลล์ผิวหนังตกค้างสะสมภายใน แต่พบได้น้อย
การป้องกันแก้วหูแตก หรือแก้วหูทะลุ
- ไม่แหย่หรือใส่วัตถุใด ๆ เข้าไปในหู วัตถุ เช่น ก้านสําลีหรือคลิปหนีบกระดาษอาจทำให้แก้วหูทะลุได้ หากจําเป็นต้องทำความสะอาดใบหู ให้ใช้ผ้าชุบน้ำเช็ดบริเวณภายนอก
- ไปพบแพทย์หากมีไข้ ปวดหู และการได้ยินลดลง เนื่องจากอาการเหล่านี้เป็นอาการของการติดเชื้อในหูชั้นกลางซึ่งอาจทําให้แก้วหูได้รับความเสียหาย
- เมื่อเดินทางโดยเครื่องบิน ควรป้องกันโดยการใส่ที่อุดหูปรับความดัน เคี้ยวหมากฝรั่ง หรือหาวบ่อย ๆ อาจใช้วิธี Valsalva maneuver เพื่อเคลียร์หูโดยการบีบจมูกและปิดปาก แล้วหายใจออกแรง ๆ เหมือนกับกำลังสั่งน้ำมูก
- สวมที่ครอบหูลดเสียงหรือที่อุดหูป้องกันหากทำงานในที่มีเสียงดังมาก ๆ เช่น งานก่อสร้าง
การตรวจวินิจฉัยแก้วหูแตก หรือแก้วหูทะลุ
- ซักประวัติและตรวจร่างกายด้วยกล้องส่องตรวจหู otoscope หรือกล้องจุลทรรศน์
- การตรวจในห้องปฏิบัติการเพื่อตรวจดูว่าหูชั้นกลางติดเชื้อหรือไม่
- การตรวจการได้ยินด้วยส้อมเสียงเพื่อประเมินการสูญเสียการได้ยิน
- การตรวจเพื่อประเมินการทำงานของหูชั้นกลาง (Tympanometry) เพื่อดูการตอบสนองของแก้วหู
- การตรวจการได้ยิน (Audiology Exam) เพื่อวัดความสามารถในการแยกแยะความดังเบา ระดับเสียง และความถี่ของเสียง
การรักษาแก้วหูแตก หรือแก้วหูทะลุ
โดยปกติแล้วอาการแก้วหูแตกหรือแก้วหูทะลุสามารถหายได้เองภายใน 2-3 สัปดาห์ หากมีการติดเชื้อ อาจต้องหยดยาปฏิชีวนะ หากไม่หาย แพทย์อาจแนะนำให้ทำการรักษาดังต่อไปนี้
- การปิดเยื่อแก้วหู (Eardrum patch): แพทย์จะแปะกระดาษเพื่อปิดรูฉีกขาด ซึ่งอาจต้องทำซ้ำหลายครั้งถึงจะหายสนิท
- การผ่าตัดปะแก้วหูที่ทะลุ (Tympanoplasty): แพทย์จะนำเนื้อเยื่อของผู้ป่วยมาปิดแก้วหูที่ทะลุ ซึ่งขั้นตอนนี้ไม่จำเป็นต้องพักฟื้นในโรงพยาบาล
การรักษาตัวที่บ้าน
- งดสั่งน้ำมูกเมื่อมีอาการแก้วหูทะลุ
- งดการทําความสะอาดหูเพราะอาจไปรบกวนและทำให้หายได้ช้า
- คอยระวังให้ใบหูแห้งอยู่เสมอ เวลาอาบน้ำควรใส่หมวกอาบน้ำหรือที่อุดหูซิลิโคนเพื่อป้องกันน้ำเข้า
การเตรียมตัวก่อนพบแพทย์
- จดอาการที่มี รวมถึงอาการที่อาจไม่เกี่ยวข้องกับหูหรือการสูญเสียการได้ยิน
- จดบันทึกว่าเคยมีอาการหูติดเชื้อ ได้รับบาดเจ็บที่หู หรือเดินทางด้วยเครื่องบินเมื่อไม่นานมานี้หรือไม่
- จดรายการยาและผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่คุณกําลังรับประทาน
คําถามสำหรับถามแพทย์
- สาเหตุของอาการคืออะไร
- ทําอย่างไรจะช่วยให้อาการหายเร็วยิ่งขึ้น
- มีการรักษาแบบใดบ้าง
คําถามที่แพทย์อาจถาม
- เริ่มมีอาการเมื่อไร
- ได้ทําความสะอาดหูหรือใส่อะไรเข้าไปในรูหูหรือไม่
- คุณมีอาการปวดหู หูติดเชื้อ บ้านหมุน หรือได้รับบาดเจ็บที่ศีรษะบ้างหรือไม่
- ต้องอยู่ในสภาพแวดล้อมที่มีเสียงดังบ่อยหรือไม่
- ว่ายน้ำ ดำน้ำ หรือโดยสารเครื่องบินเมื่อเร็ว ๆ นี้บ้างหรือไม่
ขณะที่รอนัดหมายหรือพบแพทย์ ควรดูแลให้ใบหูแห้งอยู่เสมอและไม่ควรซื้อยาหยอดหูมาใช้เอง
