โรคปากแหว่งเพดานโหว่
โรคปากแหว่งเพดานโหว่ (Cleft Lip and Cleft Palate) คือ ความผิดปกติของกระบวนการสร้างโครงสร้างของใบหน้าและช่องปาก ซึ่งทำให้เกิดการเปิดหรือปริแตกในริมฝีปากบนเพดานปากหรือทั้งสอง ส่งผลให้โครงสร้างของใบหน้าของทารกไม่แนบสนิท ความผิดปกตินี้เกิดขึ้นในระหว่างการตั้งครรภ์ โดยพบว่าเงื่อนไขทางพันธุกรรมหรือกลุ่มอาการที่สืบทอดมาเป็นปัจจัยที่พบบ่อยของภาวะนี้ อย่างไรก็ตามปากแหว่งเพดานโหว่สามารถแก้ไขและฟื้นฟูให้กลับมาทำงานได้ตามปกติ
อาการของโรคปากแหว่งเพดานโหว่ เป็นอย่างไร?
โรคปากแหวางเพดานโหว่สามารถระบุได้ตั้งแต่แรกเกิด จากการสังเกตุความผิดปกติดังต่อไปนี้
- รอยแหว่งในริมฝีปากหรือเพดานปากที่มีผลต่อใบหน้าข้างใดข้างหนึ่งหรือทั้งสองข้าง
- รอยแหว่งในริมฝีปากหรือเพดานปากเป็นรอยเล็ก ๆ ในริมฝีปากหรือแพร่กระจายไปในบริเวณเหงือกด้านบนหรือด้านล่างของจมูก
- รอยแหว่งที่ไม่ส่งผลกระทบต่อลักษณะของใบหน้า
ปากแหว่งอีกประเภทหนึ่งที่เรียกว่าเพดานโหว่ใต้ชั้นเยื่อเมือก (submucous cleft palate): ซึ่งไม่สามารถสังเกตเห็นได้ชัดเจนตั้งแต่แรกเกิด แต่มักแสดงสัญญาณและอาการ เช่น
- ปัญหาระหว่างการป้อนอาหาร
- ปัญหาการกลืน เช่น ของเหลวหรืออาหารออกมาทางจมูก
- เสียงพูดทางจมูก
- การติดเชื้อเรื้อรังในหู
เมื่อไหร่จึงควรพบแพทย์?
แพทย์มักวินิจฉัยโรคปากแหว่งเพดานโหว่ตั้งแต่แรกเกิด อย่างไรก็ตามหากคุณสังเกตเห็นสัญญาณหรืออาการของโรคปากแหว่งเพดานโหว่ ขอแนะนำให้พาลูกน้อยไปพบแพทย์
ปากแหว่งเพดานโหว่ เกิดจากสาเหตุอะไร?
โรคปากแหว่งเพดานโหว่เกิดขึ้นเมื่อเนื้อเยื่อในปากและบริเวณริมฝีปากมีไม่มากพอที่จะเชื่อมกันได้อย่างสมบูรณ์ ภาวะนี้มักเกิดขึ้นในช่วงสองถึงสามเดือนแรกของการตั้งครรภ์ ปัจจัยทางพันธุกรรมและสิ่งแวดล้อมถือเป็นปัจจัยหลักของภาวะนี้
อะไรคือปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้ปากแหว่งเพดานโหว่?
พบว่ามีปัจจัยหลายประการที่เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดปากแหว่งเพดานโหว่ ได้แก่
- ประวัติสมาชิคครอบครัวที่เป็นโรคปากแหว่งเพดานโหว่
- หญิงตั้งครรภ์ที่สูบบุหรี่ ดื่มแอลกอฮอล์ หรือทานยาบางชนิด
- หญิงตั้งครรภ์ที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคเบาหวานก่อนการตั้งครรภ์
- โรคอ้วนระหว่างตั้งครรภ์
ภาวะแทรกซ้อนจากโรคปากแหว่งเพดานโหว่
ภาวะแทรกซ้อนของภาวะปากแหว่งเพดานโหว่มีความแตกต่างกันไปตามประเภทและความรุนแรงของอาการ ภาวะแทรกซ้อนอาจรวมถึง:
- ปัญหาระหว่างการป้อนอาหาร
- สูญเสียการได้ยิน
- การติดเชื้อในหู
- ปัญหาทางทันตกรรม
- ปัญหาการพูด
- มีแนวโน้มที่จะเกี่ยวข้องกับเงื่อนไขทางการแพทย์อื่น ๆ เช่น ปัญหาทางสังคม อารมณ์และพฤติกรรม
การตรวจวินิจฉัยโรคปากแหว่งเพดานโหว่
โรคปากแหว่งเพดานโหว่สามารถวินิจฉัยได้ทันทีตั้งแต่แรกเกิด อย่างไรก็ตามสามารถสังเกตุเห็นได้ในอัลตราซาวนด์ก่อนคลอด
การรักษาปากแหว่งเพดานโหว่ มีกี่วิธี อะไรบ้าง?
จุดประสงค์ของการรักษาโรคปากแหว่งเพดานโหว่คือเพื่อรักษาให้ใบหน้ากลับสู่สภาวะปกติ และเพิ่มความสามารถในการกิน พูด และได้ยินตามปกติ การรักษาอาจรวมถึง
ศัลยกรรม
ในการแก้ไขปากแหว่งเพดานโหว่ แพทย์มักจะพิจารณาเงื่อนไขของทารกแต่ละคนเพื่อกำหนดเวลาที่เหมาะสมในการผ่าตัดและประเภทของการผ่าตัด ประเภทของการผ่าตัดปากแหว่งเพดานโหว่มีดังนี้
- ซ่อมแซมอาการปากแหว่ง
- ซ่อมแซมอาการเพดานโหว่
- การผ่าตัดท่อหู
- การผ่าตัดเสริมสร้างลักษณะภายนอก
ช่วงอายุที่แนะนำสำหรับการผ่าตัดแต่ละประเภท
- ภายใน 3 - 6 เดือนแรกของอายุ การซ่อมแซมอาการปากแหว่ง
- อายุ 12 เดือนขึ้นไป การซ่อมแซมอาการเพดานโหว่
- อายุระหว่าง 2 ถึงวัยรุ่นตอนปลาย การผ่าตัดติดตามผล
การเตรียมการก่อนการพบแพทย์
ก่อนการนัดหมายคุณควรตระหนักถึงข้อจำกัดก่อนการนัดหมาย และเตรียมข้อมูลบางอย่าง เช่น
- อาการของทารกที่เกิดขึ้น
- คำถามที่คุณต้องการถามแพทย์
ในระหว่างการปรึกษา แพทย์อาจถามคำถามบางอย่างรวมถึงข้อมูล เช่น
- ประวัติสมาชิกในครอบครัวที่เกี่ยวข้องกับโรคปากแหว่งเพดานโหว่
- ปัญหาระหว่างการป้อนอาหาร
- สิ่งที่ทำให้อาการดีขึ้นหรือแย่ลง
- อาการของทารกที่ทำให้คุณกังวลใจ
