ติดเชื้อราในช่องคลอด (Vaginal Yeast Infection) สาเหตุ อาการ วิธีรักษา

เชื้อราในช่องคลอด (Vaginal Yeast Infection)

โรคเชื้อราในช่องคลอดพบในผู้หญิง โดยเฉพาะผู้ที่ยังมีประจำเดือน เชื้อราหรือยีสต์ที่เป็นสาเหตุของโรคมีชื่อเรียกว่า Candida โดยอาการแสดงของโรคคืออาการคันและระคายเคืองที่ปากช่องคลอดหรือบริเวณรอบ ๆ โรคเชื้อราในช่องคลอดเกิดซ้ำได้

แชร์

เลือกหัวข้อที่อ่าน


โรคเชื้อราในช่องคลอด

โรคเชื้อราในช่องคลอด (Vaginal Yeast Infection) พบในผู้หญิงโดยเฉพาะผู้ที่ยังมีประจำเดือน เชื้อราหรือยีสต์ที่เป็นสาเหตุของโรคมีชื่อเรียกว่า Candida โดยอาการแสดงของโรคคืออาการคันและระคายเคืองที่ปากช่องคลอดหรือบริเวณรอบ ๆ ทั้งนี้ โรคเชื้อราในช่องคลอดเกิดซ้ำได้ และอาจนำไปสู่อาการเรื้อรังอื่น ๆ

โรคเชื้อราในช่องคลอดคืออะไร?

โรคเชื้อราในช่องคลอดเป็นการติดเชื้อที่มีสาเหตุมาจากยีสต์ ซึ่งเป็นเชื้อราประเภทหนึ่ง ชนิดของยีสต์ที่ก่อให้เกิดโรคเชื้อราในช่องคลอดคือ Candida โดยยีสต์ชนิดนี้จะอาศัยอยู่ในร่างกายของทุกคน ทั้งที่ปาก ทางเดินอาหาร รวมถึงช่องคลอด โดยปกติ จำนวน Candida ที่อยู่ในร่างกายมีปริมาณไม่มาก จึงไม่มีปัญหาอะไร แต่หาก Candida เพิ่มจำนวนมากขึ้นจนเกินที่จะควบคุมได้ ไม่ว่าจะด้วยสาเหตุใดก็ตาม ก็อาจก่อให้เกิดการติดเชื้อราได้ ดังนั้น การติดเชื้อราในช่องคลอดจึงเป็นผลมาจากจำนวนยีสต์ Candida ในช่องคลอดที่มากเกินไป
นอกจากนี้ โรคเชื้อราในช่องคลอดถือเป็นภาวะช่องคลอดอักเสบชนิดหนึ่ง และเป็นชนิดที่พบได้มากที่สุด ภาวะช่องคลอดอักเสบคือภาวะที่ช่องคลอดติดเชื้อ โดยจะมีอาการบวมและเจ็บ ทั้งนี้ โรคเชื้อราในช่องคลอดพบได้ทั่วไปในผู้หญิง โดยเฉพาะผู้ที่ยังอยู่ในวัยเจริญพันธุ์และก่อนถึงวัยหมดประจำเดือน

Vaginal Yeast Infection Banner 3

อาการของโรคเชื้อราในช่องคลอดมีอะไรบ้าง?

โรคเชื้อราในช่องคลอดอาจสังเกตได้จากลักษณะของปากช่องคลอดที่เปลี่ยนไป รวมถึงตกขาวที่อาจเหนียวข้นกว่าเดิม แต่ไม่มีกลิ่นผิดปกติ

ผู้ที่ติดเชื้อราในช่องคลอดอาจไม่แสดงอาการใดๆ อย่างไรก็ตาม อาการที่ผู้ป่วยอาจพบได้ มีดังนี้

  • ระคายเคืองหรืออาการคันบริเวณช่องคลอดและปากช่องคลอด
  • รู้สึกแสบช่องคลอด โดยเฉพาะเมื่อปัสสาวะ
  • ตกขาวมีลักษณะข้น คล้ายชีสสด
  • อาการบวมแดงที่ช่องคลอดและปากช่องคลอด
  • มีรอยแตกเป็นแผลที่ผนังของปากช่องคลอดหรือช่องคลอด
  • อาการเจ็บขณะมีเพศสัมพันธ์

อาการของโรคเชื้อราในช่องคลอดคล้ายกับอาการทางช่องคลอดอื่น ๆ รวมถึงโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ดังนั้น หากมีอาการตามที่กล่าวมาข้างต้นแต่รู้สึกไม่แน่ใจว่าเป็นโรคใดแน่ แนะนำให้พบแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยยืนยัน

โรคเชื้อราในช่องคลอดเกิดขึ้นได้อย่างไร?

การติดเชื้อราในช่องคลอดเกิดจากยีสต์ชื่อ Candida โดยทั่วไป Candida ไม่ก่อให้เกิดอาการผิดปกติใด ๆ แต่เมื่อสภาพแวดล้อมในบริเวณที่ Candida อาศัยอยู่เปลี่ยนไป อาจส่งผลให้ Candida เพิ่มจำนวนและเจริญเติบโตอย่างผิดปกติ โดยปัจจัยเสี่ยงที่อาจส่งผลให้ Candida เพิ่มจำนวนมีดังนี้

  • ยาปฏิชีวนะ: ยาปฏิชีวนะฆ่าเชื้อแบคทีเรียหรือจุลินทรีย์ตัวดีในช่องคลอดที่ช่วยควบคุมไม่ให้ยีสต์เติบโตมากเกินไป เมื่อยีสต์มีมากกว่าแบคทีเรียตัวดีจะส่งผลให้เกิดการติดเชื้อรา
  • การตั้งครรภ์และฮอร์โมนเปลี่ยนแปลง: ระดับฮอร์โมนที่เปลี่ยนไปอาจทำให้ Candida เพิ่มขึ้นจนเสียสมดุล ปัจจัยที่ทำให้ฮอร์โมนไม่สมดุลได้แก่ การตั้งครรภ์ การใช้ยาคุม และประจำเดือน
  • คุมเบาหวานไม่ได้: ระดับน้ำตาลในเลือดที่สูงทำให้น้ำตาลในปัสสาวะสูงตาม ซึ่งเอื้อต่อการเจริญเติบโตของยีสต์
  • ภูมิคุ้มกันตก: ยารักษาโรคเอชไอวีหรือเอดส์ รวมถึงเคมีบำบัดและการฉายรังสีจะกดภูมิคุ้มกันของร่างกายให้ต่ำลง

การวินิจฉัยโรคเชื้อราในช่องคลอด

แพทย์จะวินิจฉัยโรคด้วยการนำตัวอย่างตกขาวไปตรวจสอบ ทั้งนี้ ผู้มีอาการคันที่ปากช่องคลอดหรือบริเวณช่องคลอดอาจอนุมานว่าตนติดเชื้อรา ทำให้พยายามหาซื้อยาที่วางจำหน่ายทั่วไปมารักษาอาการ อย่างไรก็ดี ไม่แนะนำให้รักษาด้วยตนเองจนกว่าแพทย์จะยืนยันว่าติดเชื้อรา เพราะการวินิจฉัยและรักษาโรคด้วยตนเองอาจทำให้อาการแย่ลง รวมทั้งทำให้สูญเสียเงินและเวลาไปโดยเปล่าประโยชน์

หากการติดเชื้อราในช่องคลอดเกิดซ้ำมากกว่า 4 ครั้งภายในระยะเวลา 1 ปี แนะนำให้ปรึกษาแพทย์ โดยแพทย์อาจตรวจหาเชื้อราในช่องคลอด ตรวจเลือดเพื่อดูว่าเป็นเบาหวานหรือไม่ ตรวจหาโรคเอดส์หรือเอชไอวี และสอบถามถึงสิ่งที่อาจทำให้ฮอร์โมนไม่สมดุล (การใช้ยาคุมหรือการตั้งครรภ์)

Vaginal Yeast Infection Banner 4

การรักษาโรคเชื้อราในช่องคลอด

ยาที่รักษาโรคเชื้อราในช่องคลอดมีทั้งยาแบบรับประทานและยาใช้เฉพาะที่

  • ยารับประทาน — ยาต้านเชื้อราชนิดหนึ่งที่ช่วยรักษาอาการติดเชื้อราในช่องคลอดมีชื่อว่า Fluconazole โดยมักรับประทานครั้งเดียวเพียง 1 เม็ด แต่สำหรับผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรง มีโรคประจำตัว หรือหากเกิดการติดเชื้อราซ้ำ ๆ ให้รับประทานเม็ดที่ 2 ห่างจากเม็ดแรก 3 วัน ทั้งนี้ ตัวยา Fluconazole อาจส่งผลข้างเคียง ประกอบไปด้วยอาการท้องไส้ปั่นป่วน ปวดหัว และมีผื่นขึ้น แต่เกิดขึ้นได้ยากและไม่รุนแรง นอกจากนี้ ตัวยาอาจทำปฏิกิริยากับยาชนิดอื่น ๆ จึงควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้ยา และไม่แนะนำสำหรับผู้หญิงที่ตั้งครรภ์ เนื่องจากตัวยาอาจก่อให้เกิดอันตรายกับเด็กในท้องได้
  • ยาใช้เฉพาะที่ — โดยทั่วไป ยารักษาการติดเชื้อราในช่องคลอดแบบใช้เฉพาะที่มักจะอยู่ในรูปของครีมและยาเหน็บ วิธีใช้คือ ในช่วงเวลาก่อนเข้านอน ให้ทาครีมบริเวณช่องคลอดหรือสอดยาเข้าช่องคลอดโดยใช้อุปกรณ์ช่วยเหน็บยา

ในช่วงที่ใช้ยาต้านเชื้อรา ไม่ควรมีเพศสัมพันธ์ เพราะอาจทำให้ระคายเคืองกว่าเดิม และยาต้านเชื้อราบางตัวอาจทำให้อุปกรณ์ช่วยคุมกำเนิดเสื่อมสภาพได้

หากการติดเชื้อราในช่องคลอดเกิดซ้ำ ๆ วิธีรักษาอาจอิงตามผลการวินิจฉัย สิ่งสำคัญคือควรรักษาที่ต้นตอสาเหตุของการติดเชื้อราเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดการติดเชื้อซ้ำ หากเกิดการติดเชื้อรา 4 ครั้งหรือมากกว่านั้นภายในระยะเวลา 1 ปี การรับประทานยาต้านเชื้อราสัปดาห์ละครั้งเป็นระยะเวลา 6 เดือนช่วยป้องกันการติดเชื้อซ้ำ ๆ ได้

Vaginal Yeast Infection Banner 2

วิธีป้องกันการติดเชื้อราในช่องคลอด

พฤติกรรมต่อไปนี้ช่วยป้องกันไม่ให้เกิดการติดเชื้อราในช่องคลอดได้

  • ไม่สวนล้างช่องคลอด เพราะทำให้แบคทีเรียที่ควบคุมการเจริญเติบโตของเชื้อราตาย
  • ไม่ใช้ยาปฏิชีวนะพร่ำเพรื่อ
  • เลิกใช้ยาระงับกลิ่นจุดซ่อนเร้นหรือผ้าอนามัยที่มีส่วนผสมของน้ำหอม
  • ไม่ใส่ชุดเปียก ๆ เช่น ชุดว่ายน้ำหรือชุดออกกำลังกายเป็นระยะเวลานาน
  • ไม่ใส่ชุดรัดรูป
  • ใช้เจลหล่อลื่นสูตรน้ำ
  •  รักษาระดับน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในเกณฑ์ปกติสำหรับผู้ป่วยเบาหวาน

คำถามที่พบได้บ่อย

  • การติดเชื้อราในช่องคลอดจะหายไปภายในกี่วัน?
    การติดเชื้อราในช่องคลอดชนิดไม่รุนแรงอาจหายได้เอง แต่เป็นไปได้ยาก ส่วนใหญ่จะหายไปภายในหนึ่งสัปดาห์หลังได้รับการรักษา ทั้งนี้ การติดเชื้อราชนิดรุนแรงอาจมีอาการและใช้เวลารักษานานกว่าปกติ โดยให้รับประทานยาจนหมดเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดการติดเชื้อซ้ำ
  • ยาเม็ดคุมกำเนิดทำให้เกิดการติดเชื้อราหรือเปล่า?
    มีงานวิจัยพบว่าการใช้ยาเม็ดคุมกำเนิดเพิ่มความเสี่ยงการติดเชื้อราในผู้หญิง แต่ยังไม่มีงานวิจัยที่ศึกษาว่าความเสี่ยงจะลดลงหรือไม่เมื่อหยุดใช้ยา จึงไม่แนะนำให้หยุดใช้ยาเม็ดคุมกำเนิดหากเกิดการติดเชื้อราซ้ำ ๆ นอกจากจะเปลี่ยนไปใช้วิธีอื่นในการคุมกำเนิด
  • ถ้าติดเชื้อราในช่องคลอดแล้ว คู่นอนควรตรวจและรักษาด้วยหรือไม่?
    ถึงแม้การติดเชื้อราในช่องคลอดไม่ใช่โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ แต่คู่นอนอาจติดเชื้อราได้ เพียงแต่โอกาสที่จะติดเชื้ออาจจะต่ำหากคู่นอนมีอวัยวะสืบพันธุ์เพศชายหรือไม่มีช่องคลอด

บทความโดย

เผยแพร่เมื่อ: 10 พ.ย. 2023

แชร์

แพทย์ที่เกี่ยวข้อง

  • Link to doctor
    พญ. ชนกานต์ สืบถวิลกุล

    พญ. ชนกานต์ สืบถวิลกุล

    • สูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา
    • เวชศาสตร์การเจริญพันธุ์
    Reproductive Endocrinology, Infertility, Fertility Preservation, Obstetrics and Gynecology
  • Link to doctor
    MedPark Hospital Logo

    รศ.นพ. วิสันต์ เสรีภาพงศ์

    • สูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา
    • เวชศาสตร์การเจริญพันธุ์
  • Link to doctor
    นพ.  วิวรรธน์  ชินพิลาศ

    นพ. วิวรรธน์ ชินพิลาศ

    • สูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา
    • เวชศาสตร์การเจริญพันธุ์
    Obstetrics and Gynecology, Reproductive Endocrinology
  • Link to doctor
    MedPark Hospital Logo

    ศ.นพ. นเรศร สุขเจริญ

    • สูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา
    • เวชศาสตร์การเจริญพันธุ์
  • Link to doctor
    MedPark Hospital Logo

    นพ. พิพัฒน์ จงกลสิริ

    • สูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา
    • เวชศาสตร์การเจริญพันธุ์
    Reproductive Endocrinology, Obstetrics and Gynecology
  • Link to doctor
    พญ. พิมพกา ชวนะเวสน์

    พญ. พิมพกา ชวนะเวสน์

    • สูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา
    • สตรีวัยหมดประจำเดือน
    • เวชศาสตร์การเจริญพันธุ์
    Infertility, Menopause, Fertility Preservation, Reproductive Endocrinology
  • Link to doctor
    พญ. สาวินี รัชชานนท์

    พญ. สาวินี รัชชานนท์

    • สูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา
    • เวชศาสตร์การเจริญพันธุ์
    Obstetrics and Gynecology, Reproductive Endocrinology, Gynecologic Endoscopy
  • Link to doctor
    ผศ.พญ. พรทิพย์ สิรยาภิวัฒน์

    ผศ.พญ. พรทิพย์ สิรยาภิวัฒน์

    • สูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา
    • เวชศาสตร์การเจริญพันธุ์
    Infertility, Fertility Preservation, Reproductive Endocrinology, Gynecologic Endoscopic Surgery
  • Link to doctor
    พญ. ชญานิศ อภิรักษ์วิริยะ

    พญ. ชญานิศ อภิรักษ์วิริยะ

    • สูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา
    • เวชศาสตร์การเจริญพันธุ์
    Obstetrics and Gynecology, Reproductive Endocrinology
  • Link to doctor
    นพ. พันธ์กวี ตันติวิริยพันธุ์

    นพ. พันธ์กวี ตันติวิริยพันธุ์

    • สูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา
    • เวชศาสตร์การเจริญพันธุ์
    Reproductive Endocrinology, Obstetrics and Gynecology
  • Link to doctor
    รศ.พญ. อารีย์พรรณ โสภณสฤษฎ์สุข

    รศ.พญ. อารีย์พรรณ โสภณสฤษฎ์สุข

    • สูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา
    • เวชศาสตร์การเจริญพันธุ์
    Obstetrics and Gynecology, มะเร็งวิทยานรีเวช
  • Link to doctor
    รศ.นพ. สุภักดี จุลวิจิตรพงษ์

    รศ.นพ. สุภักดี จุลวิจิตรพงษ์

    • สูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา
    • เวชศาสตร์การเจริญพันธุ์
    Obstetrics and Gynecology, Reproductive Endocrinology
  • Link to doctor
    พญ. นลินา ออประยูร

    พญ. นลินา ออประยูร

    • สูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา
    • เวชศาสตร์การเจริญพันธุ์