โรคผื่นผิวหนังอักเสบ

โรคผื่นผิวหนังอักเสบ

คือภาวะที่มีการอักเสบของผิวหนัง มักจะมีผื่นแดง ผิวหนังแห้ง ร่วมกับอาการคัน สามารถเกิดขึ้นได้ทุกที่บนร่างกาย รวมทั้งหนังศีรษะ ภาวะนี้ไม่ใช่โรคติดต่อและสามารถรักษาได้ด้วยการทาครีม ขี้ผึ้ง หรือใช้แชมพูที่มีส่วนผสมของยา

ประเภทของโรคผื่นผิวหนังอักเสบ

• โรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง (Atopic dermatitis or eczema)
• โรคผื่นต่อมไขมันอักเสบ (Seborrheic dermatitis)
• โรคผื่นแพ้สัมผัส (Contact dermatitis)

อาการและลักษณะของโรคผื่นผิวหนังอักเสบ

• ผิวแห้ง
• มีผื่นขึ้นหรือบวมแดง
• มีอาการคัน
• ผิวหนาและแข็งขึ้น
• แผลพุพอง ตุ่มน้ำขึ้นบริเวณผิว
• รังแคและตุ่มคล้ายสิวขึ้นที่รากผม

ควรไปพบแพทย์เมื่อไร

ควรไปพบแพทย์หากมีผื่นเป็นบริเวณกว้าง มีการติดเชื้อร่วมด้วย มีอาการคันหรือเจ็บจนรบกวนการทำกิจวัตรประจำวัน

สาเหตุของโรคผื่นผิวหนังอักเสบ

• สัมผัสกับสารก่อการระคายเคือง เช่น น้ำหอมหรือโลชั่น
• ผิวแห้ง
• การติดเชื้อไวรัสหรือแบคทีเรีย
• ความเครียด
• พันธุกรรม
• ปัญหาของระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย

ปัจจัยเสี่ยง

• อายุ
  สามารถพบได้ทุกกลุ่มอายุ โดยในกลุ่มเด็กมีแนวโน้มที่จะเป็นโรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนังมากกว่าผู้ใหญ่
• สุขภาพ
  ผู้ที่มีอาการภูมิแพ้หรือเป็นโรคหอบหืดมีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนังมากขึ้น ผู้ที่ติดเชื้อเอชไอวีหรือโรคเอดส์ มีภาวะหัวใจล้มเหลว และโรคพาร์กินสันมีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคผื่นต่อมไขมันอักเสบ
• สภาพแวดล้อมที่ทํางาน
  หากงานที่ทำต้องสัมผัสกับสารทําความสะอาด โลหะ หรือตัวทําละลายอยู่บ่อย ๆ เป็นปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดผื่นผิวหนังอักเสบจากการสัมผัสบริเวณมือได้สูงขึ้น

ภาวะแทรกซ้อน

• เกิดแผลจากการเกาผิวหนัง
• มีการติดเชื้อแทรกซ้อนบริเวณผิวหนัง
• มีรอยคล้ำดำตามมาบริเวณที่เคยมีผื่น

การป้องกัน

• สวมอุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคลหรือชุดป้องกันหากต้องทํางานกับสารเคมีหรือสารก่อการระคายเคืองทุกวัน
• หลีกเลี่ยงการอาบน้ำร้อนหรือใช้สบู่ที่ทําให้ผิวแห้ง อาบน้ำอุณหภูมิห้องไม่เกิน 5-10 นาที โดยใช้สบู่ที่อ่อนโยนและมีโอกาสทำให้แพ้น้อย
• ทําให้ผิวชุ่มชื้นอยู่เสมอโดยการทาครีมหรือโลชั่น จากการศึกษาพบว่าการทาครีมหรือโลชั่นให้กับทารกที่มีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคภูมิแพ้ผิวหนังสูง ช่วยลดอุบัติการณ์โรคภูมิแพ้ผิวหนังลงถึง 50%

การตรวจวินิจฉัย

• การซักประวัติและการตรวจร่างกาย
  แพทย์จะตรวจวินิจฉัยสภาพผิวและอาจสั่งตัดตัวอย่างชิ้นเนื้อไปตรวจ ถ้าจำเป็น
• การตรวจหาสารก่อภูมิแพ้ที่ผิวหนังด้วย Patch Test
  เพื่อตรวจสอบว่ามีอาการแพ้ต่อสารที่เลือกมาทดสอบหรือไม่

การรักษา

• ยาทากลุ่มสเตียรอยด์ ซึ่งมีหลายรูปแบบ เช่น เจล ครีม ขี้ผึ้ง โลชั่น
• ยาทากลุ่ม calcineurin inhibitor 
• การฉายแสงแดดเทียม
• การประคบด้วยน้ำเกลือสําหรับโรคภูมิแพ้ผิวหนังรุนแรง
• การรับประทานยาคอร์ติโคสเตียรอยด์หรือยาฉีด dupilumab ในรายที่เป็นรุนแรง

การเตรียมตัวก่อนพบแพทย์

ก่อนพบแพทย์ ผู้ป่วยอาจจดคําถามที่ต้องการถามแพทย์ไว้ เช่น

• อะไรคือสาเหตุของอาการ
• เป็นอาการชั่วคราวใช่หรือไม่
• ควรต้องใช้ยาอะไรบ้าง

และเตรียมคําตอบสําหรับคําถามที่แพทย์อาจถาม เช่น

• คุณอาบน้ำบ่อยแค่ไหน
• ใช้ผลิตภัณฑ์ผิวหนังอะไรบ้าง
• สัมผัสกับสารเคมีหรือสารระคายเคืองที่บ้านหรือที่ทํางานบ้างหรือไม่
• ช่วงนี้รู้สึกเครียดหรือไม่
• นอนหลับสนิทหรือไม่
• มีคนในครอบครัวเป็นโรคหอบหืดหรือโรคภูมิแพ้หรือไม่
• อะไรทําให้อาการดีขึ้นหรือแย่ลง