ภาวะวุ้นตาเสื่อม
ภาวะวุ้นตาเสื่อม เกิดจากการที่น้ำวุ้นตาซึ่งเป็นของเหลวใสลักษณะคล้ายเจลที่อยู่ภายในโพรงลูกตา เริ่มมีการหดตัวและทึบแสงขึ้น จนเกิดเป็นตะกอนขนาดเล็กลอยไปลอยมาในดวงตา หากลอยไปยังโซนรับภาพของจอประสาทตา อาจทำให้ผู้ป่วยมองเห็นตะกอนดังกล่าวได้ วุ้นตาเสื่อมมักพบได้บ่อยในวัยกลางคนจนถึงผู้สูงอายุ โดยอาจเกิดขึ้นในตาข้างเดียวหรือทั้งสองข้างก็ได้
อาการของวุ้นตาเสื่อม
- มองเห็นจุด หรือเส้น คล้ายลูกน้ำ หรือ หยากไย่ มักลอยไปมาตามการกลอกตา
- มองเห็นตะกอนวุ้นตาชัดขึ้นเมื่อมองไปที่ผนังห้องสีสว่าง หรือท้องฟ้า
- มองเห็นแสงวาบคล้ายฟ้าแลบ หรือแสงแฟลชกล้องถ่ายรูป โดยเฉพาะในที่สลัวหรือที่มืด
วุ้นตาเสื่อมควรไปพบแพทย์เมื่อใด
ควรรีบไปพบแพทย์ทันทีเมื่อมีอาการดังต่อไปนี้
- มองเห็นเงาตะกอนที่มีจำนวนเพิ่มมากขึ้นภายในระยะเวลาอันสั้น
- มองเห็นแสงวาบ แสงแฟลช ม่านสีเทาที่ทำให้การมองเห็นลดลง
- สูญเสียการมองเห็นด้านข้าง รู้สึกขอบเขตการมองเห็นแคบลง
โดยอาการข้างต้น อาจเป็นสัญญาณอันตรายจากโรคจอประสาทตาฉีกขาดหรือจอประสาทตาลอก ซึ่งเป็นโรคแทรกซ้อนที่สำคัญจากภาวะวุ้นตาเสื่อม หากรักษาล่าช้าอาจก่อให้เกิดการสูญเสียการมองเห็นอย่างถาวรได้ จึงควรไปพบจักษุแพทย์เพื่อทำการตรวจจอประสาทตาอย่างละเอียด เพื่อรับการรักษาอย่างทันท่วงที
สาเหตุอื่น ๆ ที่ทำให้มีอาการคล้ายกับวุ้นตาเสื่อม
- โรคเบาหวานขึ้นจอประสาทตา มักพบในระยะรุนแรง เกิดเลือดออกในวุ้นตา
- โรคม่านตาอักเสบ โรควุ้นตาอักเสบ
ปัจจัยเสี่ยงของวุ้นในตาเสื่อม
- อายุที่มากขึ้น (ส่วนใหญ่เกิดในวัยกลางคนเป็นต้นไป)
- ภาวะสายตาสั้น
- โรคเบาหวาน
- มีประวัติเคยผ่าตัดดวงตามาก่อน
- อุบัติเหตุทางดวงตา
การตรวจวินิจฉัยวุ้นตาเสื่อม
แพทย์จะทำการตรวจตาด้วยกล้องจุลทรรศน์ รวมถึงหยอดยาขยายม่านตา หรือส่งถ่ายภาพจอประสาทตา เพื่อประเมินจอประสาทตาอย่างละเอียด
การรักษาภาวะวุ้นตาเสื่อม
โดยส่วนใหญ่แล้ว ไม่จำเป็นต้องทำการรักษาเนื่องจากไม่ได้ส่งผลอันตราย โดยสมองของเราจะค่อยๆปรับตัวให้เข้ากับเงาดำหรือแสงวาบที่เกิดขึ้น แต่อย่างไรก็ตาม ผู้ป่วยควรปรึกษาแพทย์หากเงาตะกอนเริ่มส่งผลต่อการมองเห็น หรือการใช้ชีวิตประจำวัน
การรักษาที่มีในปัจจุบัน ได้แก่
- การผ่าตัดระบบวุ้นตา/จอประสาทตาการผ่าตัดวุ้นตาเพื่อนำวุ้นตาออกและใส่สารละลายเข้าไปแทนที่เพื่อคงรูปของดวงตา อย่างไรก็ตามคงต้องประเมินประโยชน์และความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นจากการผ่าตัด เช่น ต้อกระจก เลือดออกในวุ้นตา จอประสาทตาฉีกขาด การติดเชื้อหลังผ่าตัด
- การกำจัดเงาตะกอนโดยการใช้เลเซอร์ เป็นการใช้เลเซอร์ชนิดพิเศษทำให้เงาตะกอนเกิดการระเหิดหรือแตกตัวเล็กลงอย่างมาก ผู้ได้รับการรักษาบางรายมีการมองเห็นที่ดี่ขึ้น แต่บางรายยังไม่เห็นถึงความแตกต่าง การรักษาด้วยเลเซอร์มีความเสี่ยงที่อาจทำให้จอประสาทตาได้รับความเสียหายหากไม่ได้ทำการรักษาอย่างถูกต้องเหมาะสม
โดยสรุป ถึงแม้ว่าโรควุ้นตาเสื่อมจะไม่หายไปตามกาลเวลา แต่มักไม่เป็นอันตราย โดยหากผู้ป่วยเริ่มเห็นเงาตะกอนหรือการมองเห็นเปลี่ยนแปลงอย่างฉับพลัน ควรไปพบแพทย์โดยทันที
การตรวจสุขภาพตาประจําปีสามารถช่วยให้ตรวจพบโรคที่เป็นอันตรายต่อการมองเห็นและได้รับการรักษาที่เหมาะสมโดยเร็วที่สุด
