ตรวจ CBC หรือ การตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด (Complete Blood Count)
การตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือดคืออะไร?
การตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด (Complete Blood Count หรือ CBC) คือการตรวจเลือดที่วิเคราะห์องค์ประกอบต่าง ๆ ของเลือด เพื่อช่วยวินิจฉัยโรคหรืออาการ เช่น มะเร็งเม็ดเลือดขาว ธาลัสซีเมีย และภาวะโลหิตจาง นอกจากนี้ การตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือดยังมีประโยชน์ต่อการปรับเปลี่ยนวิธีการรักษาอีกด้วย
การตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด ตรวจวัดอะไรได้บ้าง?
- ปริมาณเม็ดเลือดแดง
- ร้อยละของเม็ดเลือดแดงต่อปริมาณเลือดทั้งหมด (ระดับฮีมาโตคริต หรือ Hematocrit)
- ระดับฮีโมโกลบิน (Hemoglobin) ซึ่งเป็นโปรตีนในเม็ดเลือดแดงที่ลำเลียงออกซิเจนไปทั่วร่างกาย
- ปริมาณเม็ดเลือดขาว ทั้งปริมาณรวม และเปอร์เซนต์ของเม็ดเลือดขาวแต่ละชนิด
- ปริมาณเกล็ดเลือด
แพทย์อาจสั่งให้ตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือดในกรณีที่มีอาการ เช่น รอยช้ำ อาการบวม และระคายเคืองที่ส่วนใดส่วนหนึ่งของร่างกาย ความดันโลหิตผิดปกติ มีไข้ วิงเวียนศีรษะ และอ่อนล้า
ทำไมต้องตรวจ CBC ? ประโยชน์ของการตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด คืออะไร?
การตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือดถือเป็นการตรวจสุขภาพที่ควรตรวจเป็นประจำ และเป็นส่วนหนึ่งของการตรวจสุขภาพประจำปี โดยนอกจากจะประเมินและตรวจดูองค์ประกอบของเซลล์ต่างๆในเลือดแล้ว การตรวจนี้อาจใช้สัญญาณผิดปกติที่อยู่ในเลือดเพื่อประเมินสุขภาพ รวมถึงวินิจฉัยว่าเป็นหรือไม่เป็นโรคใดได้
การตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด ตรวจ CBC วินิจฉัยโรคอะไรบ้าง?
- ภาวะโลหิตจาง
- การติดเชื้อที่ทำให้มีปริมาณเม็ดเลือดขาวน้อยหรือมากผิดปกติ
- โรคเกี่ยวกับไขกระดูก
- ภาวะขาดสารอาหาร
- ภาวะเม็ดเลือดขาวต่ำระดับรุนแรง (Agranulocytosis)
- โรคมะเร็ง ชนิดต่าง ๆ เช่น มะเร็งเม็ดเลือดขาว มะเร็งต่อมน้ำเหลือง
- ผลข้างเคียงจากยาหรือเคมีบำบัด
แม้การตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือดจะมีประโยชน์หลายด้าน แต่ไม่ใช่การตรวจที่ให้ผลวินิจฉัยโรคที่ชัดเจน อาจจำเป็นต้องตรวจด้วยวิธีอื่นเพื่อให้วินิจฉัยโรคได้แม่นยำมากขึ้น ตัวอย่างเช่น การตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือดอาจบอกได้ว่ามีการติดเชื้อหากมีปริมาณเม็ดเลือดขาวสูง แต่ระบุไม่ได้ว่าสาเหตุที่ทำให้เกิดการติดเชื้อคืออะไร
ตรวจ CBC หรือ การตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด ก่อนตรวจต้องเตรียมตัวอย่างไร?
การตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด ไม่ต้องเตรียมตัวอะไรเป็นพิเศษ แต่บางครั้ง แพทย์อาจสั่งให้งดน้ำงดอาหารเป็นเวลาหลายชั่วโมงก่อนตรวจ
สิ่งที่อาจเกิดขึ้นเมื่อตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด
การตรวจหาความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด จะมีการใช้เข็มแทงผ่านผิวหนังเพื่อเจาะเอาเลือดไปเก็บไว้ในหลอดเก็บ อาจทำให้เกิดรอยช้ำในตำแหน่งที่แทงเข็ม และอาจทำให้ปวดเป็นเวลานานหลายนาที บางคนอาจเวียนศีรษะหน้ามืดเป็นลมหลังจากที่ถูกเข็มแทงเพื่อเจาะเลือด
ผลการตรวจ CBC ตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด มีอะไรบ้าง?
การตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือดได้ผลในวันเดียวกัน หากค่าที่ออกมาไม่อยู่ในเกณฑ์ปกติ อาจจำเป็นต้องมีการตรวจทางห้องปฏิบัติการเพิ่มอีก
ค่าปกติของการตรวจ CBC ตรวจความสมบูรณ์ของเลือด
-
ปริมาณเม็ดเลือดแดง ที่มีค่าปกติ
- ผู้ชาย: 4.35 - 5.65 ล้านเซลล์ต่อ 1 ลูกบาศก์มิลลิลิตร
- ผู้หญิง: 3.92 – 5.13 ล้านเซลล์ต่อ 1 ลูกบาศก์มิลลิลิตร
-
ปริมาณเม็ดเลือดขาว ที่มีค่าปกติ
- ผู้ใหญ่: 5,000-10,000 เซลล์ต่อ 1 ลูกบาศก์มิลลิลิตร
-
ฮีโมโกลบิน ที่มีค่าปกติ
- ผู้ชาย (อายุตั้งแต่ 15 ปีขึ้นไป): 13.0 - 16.0 กรัมต่อ 1 เดซิลิตร
- ผู้หญิง (อายุตั้งแต่ 15 ปีขึ้นไป): 11.5 - 15.5 กรัมต่อ 1 เดซิลิตร
-
ฮีมาโตคริต ที่มีค่าปกติ
- ผู้ชาย: 40 - 55%
- ผู้หญิง: 36 - 48%
-
ปริมาณเกล็ดเลือด
- ผู้ใหญ่: 150,000 - 400,000 เกล็ดต่อลูกบาศก์เดซิลิตร
สำหรับผู้ที่เข้ารับการรักษาโรคมะเร็ง หากผลการตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือดไม่ได้อยู่ในเกณฑ์ปกติอาจบ่งชี้ว่าควรพิจารณาถึงวิธีการรักษาชนิดอื่น
คำแนะนำจากแพทย์โรงพยาบาลเมดพาร์ค
การตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือดช่วยในการตรวจคัดกรองการติดเชื้อ รวมถึงโรคและอาการต่าง ๆ ได้ นอกจากนี้ยังช่วยในการรักษาสุขภาพและควบคุมอาการของโรคที่เป็นอยู่ การตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือดยังช่วยให้ตรวจเจอโรคได้แต่เนิ่น ๆ จึงทำให้ผู้ป่วยเข้ารับการรักษาได้รวดเร็ว ทันท่วงที
