กล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด หรือ เลือดไปเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจไม่เพียงพอ

เลือกหัวข้อที่อ่าน

• อาการของกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด
• สาเหตุที่เลือดไปเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจไม่เพียงพอ
• ปัจจัยเสี่ยงที่อาจทำให้เป็นโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด
• ตรวจวินิจฉัยโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด
• การรักษาโรคกลามเนื้อหัวใจขาดเลือด
• การป้องกันโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด

โรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด หรือ เลือดไปเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจไม่เพียงพอ

โรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด หรือเลือดไปเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจไม่เพียงพอ เกิดจากการที่กล้ามเนื้อหัวใจได้รับออกซิเจนน้อยกว่าที่ควรจะเป็น จากปริมาณของเลือดที่ไหลเวียนไปยังหัวใจลดลง ซึ่งอาจเกิดจากการที่หลอดเลือดหัวใจอุดตันบางส่วนหรือทั้งหมดจากการสะสมของไขมันและคอเลสเตอรอล ถ้ากล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดนานเกิน 2-3 นาทีจะได้รับความเสียหาย จนทำให้กล้ามเนื้อหัวใจตายหรือหัวใจวายได้  ซึ่งเป็นกรณีฉุกเฉินที่อาจอันตรายถึงแก่ชีวิตในเวลาอันสั้น  ควรโทรเรียกรถพยาบาลหรือให้คนใกล้ชิดขับรถพาไปส่งโรงพยาบาลที่อยู่ใกล้ที่สุดในทันที

อาการกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด

โรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด หรือเลือดไปเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจไม่เพียงพอ เกิดขึ้นเมื่อหัวใจต้องการออกซิเจนมากขึ้น จากการกำลังออกกําลังกาย รับประทานอาหาร หรือมีภาวะเครียด ตื่นเต้น แต่ปริมาณเลือดที่ไปเลี้ยงหัวใจไม่สามารถเพิ่มขี้นเพื่อตอบสนองความต้องการได้เพียงพอ โรคเลือดไปเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจไม่เพียงพอจะทําให้ผู้ป่วยออกกําลังกายไม่ค่อยได้ หากการดำเนินโรคเป็นมากขึ้น ผู้ป่วยอาจมีอาการแม้ว่าจะไม่ได้ออกกำลังใด ๆ เลยก็ตาม

• อาการเจ็บหน้าอก เช่น รู้สึกแน่น เหมือนมีอะไรกดทับ ปวดร้อนกลางอก หรือไม่สบายบริเวณหน้าอก เป็นอาการที่มักพบได้บ่อยของโรคเลือดไปเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจไม่เพียงพอ สามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท ได้แก่  
  • อาการเจ็บหน้าอกแบบเรื้อรัง (chronic coronary syndrome) พบได้บ่อยกว่าและอาการจะกำเริบหากเครียดหรือออกกำลังกาย อาการจะหายไปเมื่อรับประทานยาหรือหยุดพัก
  • อาการเจ็บหน้าอกแบบเฉียบพลัน (acute coronary syndrome) เกิดขึ้นได้ตลอดเวลาแม้ไม่ได้ทำกิจกรรมใด ๆ และไม่ดีขึ้นหลังรับประทานยา
• มีอาการปวดบริเวณร่างกายส่วนบน ลามไปที่กราม คอ หลัง แขน ไหล่ซ้าย และบริเวณลิ้นปี่
• เหงื่อออกตัวเย็นโดยไม่ได้ออกกำลังกาย
• หายใจลําบากหรือหายใจเร็ว หอบ
• เวียนศีรษะ
• รู้สึกวิตกกังวล
• อาหารไม่ย่อย รู้สึกเหมือนจะสําลักอาหาร ปวดร้อนกลางอก
• คลื่นไส้หรืออาเจียน
• การเต้นของหัวใจเร็วหรือผิดปกติ

ควรโทรเรียกรถพยาบาลทันทีหากเจ็บหน้าอกหรือมีอาการข้างต้นนานกว่า 5 นาที  หากผู้ป่วยคิดว่ามีภาวะหัวใจขาดเลือด ให้เคี้ยวยาแอสไพรินปริมาณ 325 มิลลิกรัม ซึ่งจะช่วยสลายลิ่มเลือดขณะที่กำลังรอความช่วยเหลือ

สาเหตุที่เลือดไปเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจไม่เพียงพอ

โรคเลือดไปเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจไม่เพียงพอ เกิดได้จากหลายสาเหตุ

• โรคหลอดเลือดหัวใจตีบ: การสะสมของไขมันในผนังหลอดเลือดทำให้หลอดเลือดตีบลงจนกล้ามเนื้อหัวใจไม่ได้รับออกซิเจนเพียงพอ นำไปสู่ภาวะเลือดไปเลี้ยงหัวใจไม่เพียงพอและเกิดอาการเจ็บหน้าอก
• ภาวะหลอดเลือดหัวใจเกร็งหดตัว
• ภาวะชั้นผนังหลอดเลือดหัวใจปริตัวแยกออกจากกัน
• ภาวะลิ่มเลือดอุดตัน
• การใช้ยาเสพติด

ปัจจัยเสี่ยงที่อาจทำให้เป็นโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด

• ความดันโลหิตสูง
• ไขมันในเลือดสูง
• โรคเบาหวาน
• มีประวัติคนในครอบครัวสายตรงเป็นโรคหัวใจและหลอดเลือด
• เคยสูบบุหรี่หรือใช้ยาสูบ

โดยผู้ป่วยโรคเบาหวานหรือโรคหัวใจมีความเสี่ยงที่จะเกิดภาวะเลือดไปเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจไม่เพียงพอ โดยไม่มีอาการเจ็บแน่นหน้าอก

การตรวจวินิจฉัยโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด

• การซักประวัติและตรวจร่างกาย
• การตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ
• การตรวจหัวใจด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง
• เครื่องบันทึกไฟฟ้าหัวใจ Holter monitor
• การฉีดสีหลอดเลือดหัวใจ
• การเอกซ์เรย์ทรวงอก
• การตรวจคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า
• การตรวจเลือดเพื่อดูระดับคอเลสตอรอลและโทรโพนินซึ่งเป็นสารบ่งชี้หากกล้ามเนื้อหัวใจได้รับความเสียหาย

การรักษาโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด

วัตถุประสงค์ของการรักษาคือเพื่อเพิ่มการไหลเวียนโลหิตไปยังกล้ามเนื้อหัวใจ โดยวิธีการรักษาที่เหมาะสมจะขึ้นอยู่กับสาเหตุของโรค

• การรับประทานยา เช่น ยาต้านเกล็ดเลือด ยาลดการบีบตัวของกล้ามเนื้อหัวใจ ยาขยายหลอดเลือด เพื่อบรรเทาอาการเจ็บหน้าอก
• การสวนหัวใจเพื่อขยายหลอดเลือดและใส่ขดลวด ผู้ป่วยอาจต้องเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลหนึ่งคืนและกลับบ้านได้ในวันถัดไป
• การผ่าตัดหลอดเลือดเลี้ยงหัวใจ: หลังจากผ่าตัดแล้ว ผู้ป่วยต้องพักรักษาตัวที่โรงพยาบาลเป็นเวลาประมาณหนึ่งสัปดาห์ และพักฟื้นต่อที่บ้านอีก 6-12 สัปดาห์

ป้องกันโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด อย่างไร?

• การรับประทานยา แพทย์อาจให้ผู้ป่วยรับประทานยา เช่น ยาแอสไพริน ยาต้านเกล็ดเลือด ยาลดคอเลสตอรอล และยาลดความดันโลหิต
• การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิต

การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิตมีบทบาทสําคัญในการป้องกันความเสี่ยงของการเกิดภาวะกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด

• รับประทานผัก ผลไม้ และธัญพืชมากขึ้น หลีกเลี่ยงการรับประทานไขมันอิ่มตัวและควบคุมระดับคอเลสเตอรอลให้อยู่ในระดับที่แพทย์แนะนํา
• ออกกําลังกายอย่างสม่ำเสมอ
• ควบคุมน้ำหนักตัว
• เลิกสูบบุหรี่และหลีกเลี่ยงควันบุหรี่มือสอง
• ควบคุมรักษาโรคประจำตัว เช่น โรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง และไขมันในเลือดสูง ซึ่งเป็นภาวะที่เพิ่มความเสี่ยงของโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด
• จัดการกับความเครียดโดยฝึกผ่อนคลายกล้ามเนื้อและใช้เทคนิคการหายใจ
• ตรวจสุขภาพเป็นประจําเพราะสามารถช่วยตรวจพบโรคได้ตั้งแต่เนิ่น ๆ