เลือกหัวข้อที่อ่าน
- อาการมะเร็งเต้านม
- สาเหตุของโรคมะเร็งเต้านม
- ปัจจัยเสี่ยงที่อาจทำให้เป็นมะเร็งเต้านม
- การป้องกันโรคมะเร็งเต้านม
- การตรวจวินิจฉัยโรคมะเร็งเต้านม
- การรับมือกับมะเร็งเต้านม
- การจัดการกับความอ่อนล้าของร่างกาย
- การดูแลแบบประคับประคอง
มะเร็งเต้านม
แม้ว่า มะเร็งเต้านม จะมีอุบัติการณ์ของโรคมากในเพศหญิง แต่ก็สามารถตรวจพบได้ในเพศชายเช่นเดียวกัน ในปัจจุบันอัตราการรอดชีวิตของผู้ป่วยมะเร็งเต้านมนั้นสูงขึ้นมาก อีกทั้งอัตราการเสียชีวิตก็ลดลงอย่างต่อเนื่อง ซึ่งต้องขอบคุณการตรวจพบโรคตั้งแต่ระยะแรกเริ่ม รวมถึงวิทยาการการรักษาที่ก้าวหน้าและมีประสิทธิภาพมากขึ้นกว่าเดิม
มะเร็งเต้านมมีอาการอย่างไร?
- คลำพบก้อนในเต้านม
- ผิวบริเวณเต้านมหนาขึ้น หรือบุ๋มเหมือนลักยิ้ม หรือมีลักษณะเหมือนเปลือกส้ม
- เต้านมมีขนาดหรือรูปร่างเปลี่ยนไป
- หัวนมหดตัว
- ผิวบริเวณลานนมลอกเป็นขุย
อาการแบบไหนควรพบแพทย์?
หากคลำพบก้อนหรือสังเกตเห็นความเปลี่ยนแปลงของเต้านม ควรรีบพบแพทย์โดยทันทีเพื่อเข้ารับการตรวจวินิจฉัย แม้ว่าผลการตรวจแมมโมแกรมครั้งล่าสุดจะไม่พบความผิดปกติใด ๆ ก็ตาม
มะเร็งเต้านม มีสาเหตุเกิดจากอะไร?
มะเร็งเต้านม เกิดจากเซลล์ที่เจริญเติบโตรวดเร็วมากผิดปกติ โดยเฉพาะเซลล์ในท่อน้ำนมและเนื้อเยื่อบุผิวต่อมน้ำนมเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดก้อนในเต้านมหรือมะเร็งเต้านม การเจริญเติบโตที่ผิดปกตินี้อาจลุกลามไปยังต่อมน้ำเหลืองและอวัยวะอื่น ๆ โดยสาเหตุของมะเร็งเต้านมนั้นอาจเกิดมาจากฮอร์โมน การดำเนินชีวิตประจำวัน และปัจจัยทางสิ่งแวดล้อม โรคมะเร็งเต้านมราว 5-10% มีสาเหตุมาจากพันธุกรรม นักวิจัยพบยีนที่กลายพันธุ์แต่กำเนิด อันได้แก่ ยีน BRCA1 และ BRCA2 ซึ่งมีความสัมพันธ์กับความเสี่ยงของมะเร็งเต้านมและมะเร็งรังไข่ที่สูงขึ้น
ปัจจัยเสี่ยงที่อาจทำให้เป็นมะเร็งเต้านม มีอะไรบ้าง?
- เพศ: เพศหญิงมีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคมะเร็งเต้านมมากกว่าเพศชาย
- อายุที่มากขึ้น: ความเสี่ยงของโรคมะเร็งเต้านมเพิ่มมากขึ้นตามอายุ
- ประวัติของคนในครอบครัวสายตรง: ผู้ที่มีมารดา น้องสาว หรือลูกสาวเป็นมะเร็งเต้านมตั้งแต่อายุยังน้อย มีความเสี่ยงที่จะเป็นมะเร็งเต้านมสูงขึ้น
- ยีนที่กลายพันธุ์แต่กำเนิด: ความเสี่ยงของโรคมะเร็งเต้านมจะสูงขึ้นหากคนในครอบครัวมียีน BRCA1 และ BRCA2
- มีปัญหาสุขภาพเกี่ยวกับเต้านมหรือโรคมะเร็งเต้านม: หากมีประวัติเคยเป็นโรคเต้านมที่ไม่เป็นมะเร็ง (Lobular carcinoma in situ: LCIS) หรือมีภาวะก่อนเป็นมะเร็งในเต้านม (Atypical ductal hyperplasia: ADH) ความเสี่ยงก็จะเพิ่มมากขึ้น ผู้ที่เคยเป็นมะเร็งในเต้านมข้างหนึ่งมีแนวโน้มที่จะเป็นมะเร็งในเต้านมอีกข้างเช่นกัน
- โรคอ้วน: หญิงที่มีน้ำหนักตัวมากหรือเป็นโรคอ้วนมีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคมะเร็งเต้านมสูงมากขึ้น
- การตั้งครรภ์และการคลอดบุตร: หญิงที่มีบุตรคนแรกหลังอายุ 30 ปี หรือหญิงที่ไม่เคยตั้งครรภ์มีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคมะเร็งเต้านมมากขึ้น
- ประจำเดือนและวัยทอง: การที่มีประจำเดือนก่อนอายุ 12 ปีหรือการที่เข้าสู่วัยทองช้าจะเพิ่มความเสี่ยงของมะเร็งเต้านม
- การบำบัดด้วยฮอร์โมนทดแทน: เมื่อรับประทานฮอร์โมนทดแทน ซึ่งประกอบไปด้วยฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรนเพื่อรักษาอาการวัยทอง ความเสี่ยงของโรคมะเร็งเต้านมจะสูงขึ้น และจะลดลงเมื่อเลิกรับประทาน
- การสัมผัสกับรังสี: ผู้ที่สัมผัสกับรังสีตั้งแต่อายุยังน้อยจะมีความเสี่ยงสูง
- การดื่มแอลกอฮอล์: ผู้ที่ดื่มแอลกอฮอล์จะมีความเสี่ยงของมะเร็งเต้านมสูงกว่าผู้ที่ไม่ได้ดื่ม
โรคมะเร็งเต้านมป้องกันได้หรือไม่?
หญิงที่ไม่มีความเสี่ยงหรือมีความเสี่ยงต่ำ
- ควรเข้ารับการตรวจคัดกรอง เช่น การตรวจเต้านมหรือแมมโมแกรม เป็นประจำ
- เรียนรู้วิธีการตรวจเต้านมด้วยตนเอง หมั่นสังเกตเต้านมว่ามีลักษณะเปลี่ยนแปลงไปหรือมีความผิดปกติใด ๆ หรือไม่
- จำกัดการดื่มแอลกอฮอล์ที่วันละ 1 แก้วหากต้องการดื่ม
- ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมออย่างน้อยวันละ 30 นาที
- จำกัดการใช้ฮอร์โมนทดแทนโดยใช้ปริมาณต่ำที่สุดและระยะเวลาสั้นที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ เพื่อลดความเสี่ยงของมะเร็งเต้านม
- รักษาน้ำหนักตัวให้เหมาะสม รับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ เพิ่มการรับประทานผัก ผลไม้ ธัญพืชไม่ขัดสี พืชตระกูลถั่ว ปลา และน้ำมันที่มีประโยชน์ เช่น น้ำมันมะกอก
หญิงที่มีความเสี่ยงสูง
- การป้องกันด้วยการรรับประทานยา: รับประทานยายับยั้งเอสโตรเจนเพื่อลดความเสี่ยงของมะเร็งเต้านม โดยก่อนเริ่มการรับประทานยาดังกล่าวต้องมีการประเมินความเสี่ยงและแนะนำถึงข้อดีข้อเสียของการรับประทานยาดังกล่าว
- การผ่าตัดป้องกัน: หญิงบางรายอาจตัดสินใจที่จะเข้ารับการผ่าตัดป้องกันการเป็นโรคโดยทำการผ่าตัดเต้านมหรือรังไข่ที่ยังไม่เป็นโรคออก เพื่อลดความเสี่ยง
มะเร็งเต้านมมีวิธีตรวจวินิจฉัยอย่างไร?
- การตรวจเต้านมด้วยมือ เพื่อตรวจดูความผิดปกติของผิวหนังบริเวณเต้านมและก้อนในเต้านมหรือรักแร้
- การตรวจแมมโมแกรม ซึ่งช่วยคัดกรองหรือตรวจวินิจฉัยมะเร็งเต้านม
- การตรวจอัลตราซาวด์เต้านม เพื่อตรวจดูว่ามีก้อนเนื้อหรือถุงน้ำในเต้านมหรือไม่
- การตัดชิ้นเนื้อไปตรวจ เพื่อตรวจวิเคราะห์ตัวอย่างเนื้อเยื่อว่ามีเซลล์มะเร็งหรือไม่ เป็นเซลล์มะเร็งชนิดใด ระดับของมะเร็ง และสถานะของตัวรับฮอร์โมนในเซลล์มะเร็ง เพื่อช่วยในการวางแผนการรักษาที่เหมาะสม
- การ MRI เต้านม เพื่อตรวจดูขนาด ตำแหน่ง และขอบเขตของเนื้องอกและมะเร็ง
รับมืออย่างไร เมื่อเป็นมะเร็งเต้านม?
การทราบข่าวว่าตนเองเป็นมะเร็งเต้านมนั้นเป็นเรื่องที่หนักหนา อีกทั้งผู้ป่วยยังมีภาระกิจที่จะต้องตัดสินใจสำคัญ ๆ เรื่องวิธีการรักษา ผู้ป่วยจึงควรเตรียมใจและกายให้พร้อมก่อนเข้ารับการรักษา
- หาความรู้เพิ่มเติมเรื่องมะเร็งเต้านม โดยถามแพทย์ถึงชนิด ระดับ และสถานะตัวรับฮอร์โมนของมะเร็ง ข้อดีและข้อเสียของวิธีการรักษาแต่ละแบบ
- พูดคุยกับผู้ที่หายจากมะเร็งเต้านมหรือนักจิตวิทยาให้คำปรึกษาที่เคยให้คำปรึกษาผู้ป่วยมะเร็งเต้านมมาก่อน การที่ได้ระบายความคิด ความรู้สึกกับผู้ที่เคยผ่านเหตุการณ์เหมือนกันจะช่วยบรรเทาและจัดการกับความเครียดหรือความทุกข์ใจได้
- พูดคุยกับเพื่อนสนิทหรือคนในครอบครัว บุคคลเหล่านี้ถือเป็นหน่วยสนับสนุนที่จำเป็นขณะที่ต้องเผชิญกับมะเร็ง โดยผู้ป่วยสามารถพูดคุยระบายความทุกข์ใจ หรืออาจให้พวกเขาเหล่านี้ช่วยดูแล เช่น เตรียมอาหารให้ ในช่วงที่ร่างกายเหนื่อยล้าจากการเข้ารับการรักษา
การจัดการกับความอ่อนล้าของร่างกายเมื่อเป็นมะเร็งเต้านม มีกี่วิธี?
ผู้ป่วยมะเร็งเต้านมมักรู้สึกอ่อนล้าระหว่างหรือหลังเข้ารับการรักษา การรักษาแบบแพทย์ทางเลือก(Complementary Medicine) ที่นำไปเสริมกับการการแพทย์แผนปัจจุบัน สามารถช่วยบรรเทาอาการเหนื่อยล้าได้
- สอบถามแพทย์ว่าสามารถออกกำลังกายเบา ๆ เช่น โยคะ ไทเก๊ก เดิน หรือว่ายน้ำ ได้หรือไม่
- ฝึกเทคนิคการลดความเครียด เช่น ฝึกผ่อนคลายกล้ามเนื้อ
- เขียนไดอารี่เพื่อระบายอารมณ์ความรู้สึกระหว่างที่เข้ารับการรักษา
ดูแลผู้ป่วยมะเร็งเต้านม แบบประคับประคอง
การดูแลแบบประคับประคองมีจุดมุ่งหมายเพื่อบรรเทาอาการเจ็บปวดและทำให้ผู้ป่วยที่มีข้อจำกัดในการใช้ชีวิตหรืออาการป่วยร้ายแรงนั้นมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น โดยการดูแลแบบประคับประคองนี้จะช่วยให้ผู้ป่วยสามารถรับมือกับการอาการต่าง ๆ ของโรคร้ายแรงภายใต้การดูแลของทีมสหวิชาชีพ ซึ่งประกอบไปด้วยแพทย์ พยาบาล และบุคลากรวิชาชีพ การได้รับความร่วมมือจากตัวผู้ป่วยเองและครอบครัวจะช่วยให้การดูแลรักษาทางเลือกนี้ช่วยเติมเต็มการรักษาหลัก อันได้แก่ การผ่าตัด รังสีรักษา หรือเคมีบำบัด ได้อย่างสำเร็จลุล่วง
แพ็กเกจที่เกี่ยวข้อง
เรื่องราวจากประสบการณ์จริง
