หมอปอดเด็ก ฮีโร่ผู้ต่อสู้กับโรคที่เด็กป่วยเยอะมากที่สุดในโลก
โรคระบบทางเดินหายใจในเด็ก คือโรคอันดับ 1 ที่เด็กป่วยบ่อยมากที่สุดจากสถิติทั่วโลก และยังคงเป็นปัญหากับทุกคนเสมอมา โรคไข้หวัด ไอ เจ็บคอ ปอดบวม ยังคงเป็นโรคที่ทำให้คุณพ่อคุณแม่ทั่วโลกหนักใจเสมอมา ซึ่งผู้ที่เปรียบเหมือนฮีโร่ที่ช่วยเด็ก ๆ ทุกคนต่อสู้กับโรคร้ายที่มารังควานไม่หยุดหย่อนเหล่านี้ ก็คือ คุณหมอโรคระบบทางเดินหายใจในเด็ก หรือที่หลาย ๆ คนเรียกติดปากว่า ‘หมอปอดเด็ก’ และในวันนี้เรามีโอกาสได้มาพูดคุยกับ พญ. ปิยะฉัตร วงศ์บุญยกุล กุมารแพทย์เฉพาะทางด้านเวชศาสตร์โรคระบบการหายใจ ที่ปัจจุบันนี้ คุณหมอได้มาเป็นแพทย์ประจำอยู่ที่ศูนย์สุขภาพและโรคเฉพาะทางเด็ก โรงพยาบาลเมดพาร์ค
จุดเริ่มต้นของการเป็นหมอปอดเด็กของ พญ.ปิยะฉัตร
เส้นทางของการตัดสินใจมาเป็นกุมารแพทย์ ของคุณหมอปิยะฉัตรนั้น เริ่มต้นจากความประทับใจในอาจารย์แพทย์ท่านหนึ่งในสมัยที่ยังเป็นนักศึกษาแพทย์ แต่จุดที่ทำให้ตัดสินใจเลือกเป็นหมอโรคระบบทางเดินหายใจในเด็ก คือสมัยที่ทำงานเป็นแพทย์ใช้ทุนที่จังหวัดขอนแก่น
“สมัยทำงานใช้ทุน ก็ได้ผ่านการทำงานในวอร์ดต่าง ๆ ซึ่งตอนนั้นเรารู้สึกชอบที่ได้ทำการรักษาคนไข้ที่อาการหนัก ตอนนั้นก็ได้ดูทั้งเด็กเล็กและเด็กโต แล้วก็ต้องตัดสินใจว่า จะเป็นกุมารแพทย์ทารกแรกเกิด หรือกุมารแพทย์โรคระบบทางเดินหายใจ ซึ่งสุดท้ายเราแฮปปี้ที่ได้ทำงานในไอซียูของเด็กโต รู้สึกแฮปปี้ที่ได้เฝ้าดู ได้รักษาเขาค่ะ”
เนื่องจากในสมัยก่อน ยังไม่มีการแยกสาขาในการศึกษาต่อเฉพาะทางด้านกุมารเวชบำบัดวิกฤต หลักสูตรการดูแลผู้ป่วยวิกฤตเด็กยังถูกรวมอยู่ในสาขาโรคระบบทางเดินหายใจในเด็ก ทำให้คุณหมอปิยะฉัตรเลือกศึกษาต่อเป็นเวลาสองปีในสาขาดังกล่าว
“หลังจากเรียนจบเฉพาะทาง 2 ปีก็ถือว่าโชคดีมาก เพราะได้ทำงานในสิ่งที่เรียนมาทันที ได้เป็นหมอกุมารแพทย์ที่ประจำอยู่ในห้องไอซียูค่ะ เป็นเวลาประมาณเกือบ 7 ปี ก็ได้ทำงานดูแลคนไข้หนัก ได้ทำทั้งกลางวัน และกลางคืน เพราะสมัยนั้นคนจบด้านนี้ยังมีไม่เยอะเท่าไร”
อึด และทำงานเป็นทีมได้ สิ่งสำคัญของหมอโรคระบบทางเดินหายใจเด็ก
“ต้องมีใจรักระดับนึงเลยนะคะ ในการเรียนต่อต่าง ๆ เนี่ยมันใช้เวลาค่อนข้างนาน แล้วด้วยความที่เราต้องดูแลผู้ป่วยหนัก เนื้องานที่เราต้องเจอก็จะเยอะและยากขึ้นจากปกติหลายเท่านะคะ เพราะโรคอันดับ 1 ของเด็กคือโรคระบบทางเดินหายใจ ต้องมั่นใจ โอเคว่าเราสามารถทำงานลักษณะนี้ได้ พูดง่าย ๆ ว่า ต้องอึดนิดนึงค่ะ”
สิ่งสำคัญในการเป็นแพทย์ระบบทางเดินหายใจในเด็กในมุมมองของคุณหมอปิยะฉัตร สิ่งแรกเลยคือต้องมั่นใจก่อนว่าชอบจริง โดยเฉพาะในยุคก่อนที่ยังไม่มีการแยกสาขาเฉพาะทางที่ชัดเจน และมีจำนวนหมอที่เรียนด้านนี้น้อย ทำให้คุณหมอปิยะฉัตรได้มีประสบการณ์ในการดูแลผู้ป่วยที่หลากหลาย เพราะนอกจากโรคระบบทางเดินหายใจแล้ว ผู้ป่วยโรคระบบอื่นที่ป่วยหนัก ก็ต้องเข้ารักษาที่ห้องไอซียูเช่นกัน
“สิ่งสำคัญอีกอย่างคือเราต้องมีปฏิสัมพันธ์ มีเทคนิคการสื่อสารที่ดี เพราะในห้องไอซียูเราไม่สามารถทำงานได้ด้วยคนเดียวค่ะ เราต้องมีการประสานงานที่ดี เพื่อที่จะได้มาซึ่งผลการรักษาที่ดีที่สุดแก่ผู้ป่วย”
หมอเด็กต้องรับฟังคนไข้ และต้องสู้กับเวลาที่ผู้ป่วยมี
“บางที ด้วยสื่อโซเชียลในปัจจุบันที่อาจจะทำให้พ่อแม่ผู้ป่วยเด็กมีความตื่นตัวมากขึ้น ทำให้มีความกังวลมากขึ้น สิ่งสำคัญที่ต้องทำคือเราต้องฟังเขาก่อนค่ะ ว่าเขาอยากบอกอะไรเรา ต้องใจเย็น ค่อย ๆ คุยชี้แจง และทำการตรวจว่าลูกหลานเขาเนี่ย ป่วยเข้าข่ายรุนแรงมากอย่างที่เขาคิดหรือเปล่า”
วิธีรับมือกับความกังวลของพ่อแม่ผู้ป่วยเด็กฉบับคุณหมอปิยะฉัตร คือการรับฟังความกังวลอย่างใจเย็น เพราะพ่อแม่ของเด็กแต่ละคน ก็มีความกังวลที่แตกต่างกันไป ในขณะเดียวกันก็ต้องจัดสรรเวลาให้กับผู้ป่วยอย่างเหมาะสม เพราะโดยลักษณะทางกายวิภาคแล้ว ผู้ป่วยเด็กมีเวลารอได้ไม่มากเท่าผู้ใหญ่ หากป่วยหนักจะอันตรายกว่ามาก
“เราต้องสู้กับเวลาที่ผู้ป่วยมีด้วยค่ะ นอกจากเรื่องที่เขาจะเป็นอันตรายแล้ว ในหนึ่งวันเนี่ย บางทีก็จะมีผู้ป่วยเยอะหน่อย แล้วข้อมูลที่คุณพ่อคุณแม่ได้รับมาในแต่ละคนก็ไม่เท่ากัน บางคนที่เขามีความเข้าใจเบื้องต้นเราก็ใช้เวลาอธิบายสั้นหน่อยได้ แต่บางคนที่เขามีปัญหาหนักจริง ก็อาจจะต้องใช้เวลานานขึ้น ต้องจัดสรรเวลาให้เหมาะสมกับทุกคนค่ะ”
ความพยายาม กุญแจสำคัญในการรักษาเคสยาก ซับซ้อน ในเด็ก
“โรคไข้เลือดออกเนี่ย ปกติแล้วมันจะมีวันที่ไข้สูง แล้วไข้มันก็จะลดลง แต่เคสนี้คือมีความผิดปกติค่ะ ผู้ป่วยมีไข้สูงเกือบจะสัปดาห์นึงแล้ว พอเราได้ดูก็พบว่าเขามีภาวะแทรกซ้อนจากไข้เลือดออกค่ะ”
คุณหมอปิยะฉัตรได้เล่าถึงเคสที่คุณหมอประทับใจจนถึงปัจจุบัน เป็นเคสการรักษาผู้ป่วยเด็กอายุ 3 ขวบที่มีภาวะฮีโมฟาโกไซติก ซินโดรม (HLH) ซึ่งเป็นภาวะแทรกซ้อนขณะที่ป่วยเป็นไข้เลือดออกที่อันตรายมาก
“เป็นเคสที่ค่อนข้างยากค่ะ ทำให้ได้เห็นถึงความพยายามของหลายฝ่าย และน้ำใจของหลาย ๆ คนที่ช่วยกันในการดูแลเคสนี้ ซึ่งหลังจากนั้นน้องเขาก็รอดปลอดภัย จนปัจจุบัน เติบโต แข็งแรงปกติเลย เราก็ดีใจมาก ๆ ที่ได้ช่วยเขาจนหายดี”
ความท้าทายใหม่ของ พญ.ปิยะฉัตร ที่โรงพยาบาลเมดพาร์ค
“ที่นี่ก่อตั้งด้วยคณาจารย์ที่มีความรู้ ความสามารถ มีความตั้งใจ มีมาตรฐานและชื่อเสียงในการรักษาโรคยากซับซ้อน การมีโอกาสได้มาที่นี่ ก็เป็นความท้าทายว่า เราจะมีโอกาสได้ใช้ความรู้ความสามารถที่มีอยู่ให้เกิดประโยชน์ขึ้น”
ปัจจุบัน คุณหมอปิยะฉัตรได้มาเป็นอีกหนึ่งกำลังสำคัญของศูนย์สุขภาพและโรคเฉพาะทางเด็ก โรงพยาบาลเมดพาร์ค ซึ่งเป็นความท้าทายใหม่ และเห็นเป้าหมายเดียวกัน ในการสร้างมาตรฐานในการดูแลเด็กตั้งแต่แรกเกิดจนกระทั่งเติบโต ตั้งแต่การให้คำแนะนำทั่วไป การดูแลพัฒนาการของเด็ก รวมถึงการให้วัคซีนอย่างครบถ้วน เพื่อให้เด็กทุกคนสามารถเติบโตได้อย่างเต็มศักยภาพ
นอกเหนือจากเวลางานแล้ว คุณหมอยังมีกิจกรรมที่ชื่นชอบ นั่นก็คือการออกกำลังกาย โดยส่วนมากจะเป็นการวิ่ง ซึ่งคุณหมอนั้นวิ่งทั้งที่บ้าน และวิ่งตามสวนสาธารณะ นอกจากนี้คุณหมอยังมีอีกหนึ่งงานอดิเรกที่ชื่นชอบคือการอ่านหนังสือ ซึ่งมีทั้งหนังสือบันเทิงคดีทั่วไป และหนังสือวิชาการทั้งในด้านที่เกี่ยวข้องกับงาน รวมถึงเรื่องของการเลี้ยงดูเด็ก เพื่อเป็นส่วนช่วยในการให้คำแนะนำผู้ปกครองที่พาบุตรหลานมาหาหมอ
