การสูญเสียการได้ยินจากประสาทหูเสื่อมนั้นเกิดได้จาก 3 สาเหตุหลัก ๆ คือ หูชั้นใน ประสาทหู และระบบประสาทส่วนกลาง หนึ่งในสาเหตุที่พบได้บ่อยที่สุดของการสูญเสียการได้ยินจากประสาทหูเสื่อมที่เกิดจากหูชั้นใน คือประสาทหูเสื่อมตามอายุ (Presbycusis) ซึ่งถือ เป็นปัญหาหนึ่งที่พบได้บ่อยอันดับต้น ๆ ในผู้สูงอายุ รบกวนชีวิตประจำวันและสภาพจิตใจ ทั้งต่อตัวผู้ป่วยเองและคนรอบข้าง
Presbycusis (ประสาทหูเสื่อมตามอายุ หรือภาวะหูตึงในผู้สูงอายุ) เกิดจากการเสื่อมของหูชั้นใน โดยมีลักษณะการดำเนินโรคค่อยเป็นค่อยไป คือจะเริ่มจากมีอาการสูญเสียการได้ยินแบบน้อย ๆ 2 ข้างเท่า ๆ กันและไม่มีอาการอื่นร่วมด้วย จนค่อย ๆ เป็นมากขึ้นเรื่อย ๆ อาจใช้เวลานานหลายปี กว่าที่ผู้ป่วยหรือคนรอบข้างจะเริ่มรู้สึกถึงอาการของการได้ยิน ในบางรายอาจมีเสียงรบกวนในหู บางรายอาจมาด้วยฟังไม่รู้เรื่อง คือได้ยินเสียงแต่จับใจความไม่ได้ร่วมด้วย ซึ่งเป็นผลมาจากความเสื่อมของสมองตามวัย
อาการและการวินิจฉัย
การวินิจฉัยทำได้โดยการตรวจร่างกาย ทั้งหูชั้นนอกและหูชั้นกลาง การตรวจการได้ยิน (Audiogram) ช่วยในการตรวจพบความผิดปกติของประสาทหูเสื่อมที่มักจะมีระดับการได้ยินลดลงในช่วงความถี่สูงมากกว่าความถี่ต่ำ แต่ในการดำเนินโรคระยะท้าย ๆ อาจมีการได้ยินลดลงในหลาย ๆ ความถี่ มักพบในคนที่มีอายุมากกว่า 50 ปีขึ้นไป และมีโอกาสพบมากขึ้นตามอายุที่มากขึ้น
ในบางรายงานพบอุบัติการณ์ของประสาทหูเสื่อมตามอายุ ประมาณ 10% ในช่วงอายุ 44-54 ปี 25% ในช่วงอายุ 55-64 ปี และ 40% ในช่วงอายุ 65-84 ปี
การรักษา
เนื่องจากเป็นภาวะเสื่อมตามวัยจึงไม่สามารถแก้ไขที่สาเหตุได้ แต่สามารถป้องกันได้ ในปัจจุบันมีข้อมูลชัดเจนว่าปัญหาการได้ยินเป็นความเสี่ยงสำคัญที่ทำให้เกิดภาวะสมองเสื่อม (Dementia และ Alzheimer’s) ตามมา ดังนั้นผู้ป่วยที่มีปัญหาการได้ยินที่รบกวนคุณภาพชีวิตประจำวัน ควรที่จะมาพบแพทย์เพื่อทำการวินิจฉัย รักษา ฟื้นฟูสมรรถภาพการได้ยินด้วยการใช้เครื่องช่วยฟัง ร่วมกับได้รับคำแนะนำในการดูแลรักษาสุขภาพของหู การจัดสิ่งแวดล้อมให้เหมาะแก่การแยกแยะเสียงได้ชัดเจนมากขึ้น เช่น ลดเสียงรบกวน ให้ผู้สนทนาอยู่ข้างหน้า ไม่พูดเร็ว หรือพูดประโยคยาวเกินไป ทั้งหมดนี้เพื่อป้องกันการเกิดภาวะสมองเสื่อม และยังช่วยให้สภาพจิตใจของผู้สูงอายุละคนรอบข้างดีขึ้นอย่างชัดเจน
บทความโดย
-
พญ. ภคนันท์ ธนมิตรามณี อายุรแพทย์ผู้ชำนาญการด้านโสต ศอ นาสิก
เผยแพร่เมื่อ: 19 เม.ย. 2022
แพทย์ที่เกี่ยวข้อง
Link to doctor
รศ.ดร.นพ.หม่อมหลวง กรเกียรติ์ สนิทวงศ์
การรักษา และการบริการ
โสต ศอ นาสิกวิทยา, โรคหรือความผิดปกติที่เกี่ยวข้องกับจมูก โพรงจมูก และไซนัส, Skull Base Surgery, ความผิดปกติที่เกิดขึ้นในจมูกและโพรงไซนัส Link to doctor
นพ. สมบูรณ์ สันติกชกร
การรักษา และการบริการ
โสต ศอ นาสิกวิทยา Link to doctor
รศ.นพ. จิระพงษ์ อังคะรา
อนุสาขา
- โสต ศอ นาสิกวิทยาการนอนหลับ
การรักษา และการบริการ
โสต ศอ นาสิกวิทยา, Sleep Otolaryngology Link to doctor
นพ. กิตติชัย มงคลกุล
การรักษา และการบริการ
โสต ศอ นาสิกวิทยา, โรคหรือความผิดปกติที่เกี่ยวข้องกับจมูก โพรงจมูก และไซนัส Link to doctor
พญ. ศศิกานต์ ภูมิคอนสาร
การรักษา และการบริการ
โสต ศอ นาสิกวิทยา, Sleep Surgery Link to doctor
นพ. กฤษฎา โกวิทวิบูล
การรักษา และการบริการ
โสต ศอ นาสิกวิทยา, Facial Plastic and Reconstructive Surgery Link to doctor
รศ.นพ. ณปฎล ตั้งจาตุรนต์รัศมี
การรักษา และการบริการ
โสต ศอ นาสิกวิทยา Link to doctor
ผศ.นพ. วรวรรธน์ ระหว่างบ้าน
การรักษา และการบริการ
โสต ศอ นาสิกวิทยา, ศัลยกรรมบริเวณศีรษะและคอ, โรคมะเร็งบริเวณศีรษะและคอ, ความผิดปกติของต่อมน้ำลาย Link to doctor
รศ.นพ. เจษฎา กาญจนอัมพร
การรักษา และการบริการ
โสต ศอ นาสิกวิทยา, Skull Base Surgery, โรคหรือความผิดปกติที่เกี่ยวข้องกับจมูก โพรงจมูก และไซนัส Link to doctor
นพ. วรุตม์ ศุภนคร
อนุสาขา
- ศัลยศาสตร์ตกแต่งและเสริมสร้างใบหน้า
การรักษา และการบริการ
โสต ศอ นาสิกวิทยา, Facial Plastic and Reconstructive Surgery Link to doctor
นพ. พลพร อภิวัฒนเสวี
อนุสาขา
- โสต ศอ นาสิกวิทยาการนอนหลับ
การรักษา และการบริการ
โสต ศอ นาสิกวิทยา, Sleep Otolaryngology Link to doctor
นพ. วิศรุต สามัคคีธรรม
การรักษา และการบริการ
โสต ศอ นาสิกวิทยา, Facial Plastic and Reconstructive Surgery, Head and Neck Cancer Link to doctor
นพ. วิรัช จิตสุทธิภากร
การรักษา และการบริการ
โสต ศอ นาสิกวิทยา, โรคหรือความผิดปกติที่เกี่ยวข้องกับจมูก โพรงจมูก และไซนัส, ความผิดปกติที่เกิดขึ้นในจมูกและโพรงไซนัส, ภาวะไทรอยด์ทางตา, โรคหรือความผิดปกติที่เกี่ยวข้องกับจมูก และภูมิแพ้ Link to doctor
ผศ.พญ. เปรมสุดา สมบุญธรรม
การรักษา และการบริการ
โสต ศอ นาสิกวิทยา, Laryngology Link to doctor
ผศ.ดร.นพ. ขจร เสรีศิริขจร
การรักษา และการบริการ
โสต ศอ นาสิกวิทยา, โรคหรือความผิดปกติที่เกี่ยวข้องกับจมูก และภูมิแพ้ Link to doctor
พญ. ประภิศพันธุ์ เจริญลักษณ์
การรักษา และการบริการ
โสต ศอ นาสิกวิทยา, Facial Plastic and Reconstructive Surgery Link to doctor
นพ. ธนุศักดิ์ ศรีใจ
การรักษา และการบริการ
โสต ศอ นาสิกวิทยา Link to doctor
นพ. สรณัฐ ทวีบูรณ์
การรักษา และการบริการ
โสต ศอ นาสิกวิทยา, ศัลยกรรมบริเวณศีรษะและคอ Link to doctor
นพ. สมนึก อร่ามเธียรธำรง
การรักษา และการบริการ
โสต ศอ นาสิกวิทยา Link to doctor
พญ. พีรดา อารีนิจ
การรักษา และการบริการ
โสต ศอ นาสิกวิทยา, Laryngology Link to doctor
รศ.นพ. ทรงกลด เอี่ยมจตุรภัทร
การรักษา และการบริการ
โสต ศอ นาสิกวิทยา, โรคหรือความผิดปกติที่เกี่ยวข้องกับจมูก และภูมิแพ้ Link to doctor
ผศ.พญ. ภาณินี จารุศรีพันธ์
การรักษา และการบริการ
โสต ศอ นาสิกวิทยา, Neurotology